ถาม : จากการปฏิบัติของผมเอง: ผัสสะ > เวทนา > ตัณหา เมื่อปฏิบัติภาวนาระดับหนึ่งแล้ว จะปรากฏให้เห็นถึง ทุกข์ ตัณหา ในขันธ์ รูป นาม ได้ชัดเจนขึ้น เห็นสภาวะธรรม
ตามไตรลักษณ์แล้ว… หลังจากนี้ ผมขอกราบเรียนถามคำชี้แนะ จากท่านพระอาจารย์ว่า ผมจะต้องพิจารณาอย่างไรต่อไป ?

ตอบ : ถ้าเห็นไตรลักษณ์แล้ว ก็ปฏิบัติต่อไปนะ ทำเหมือนเดิม เพราะเห็นไตรลักษณ์ก็แสดงว่ามาถูกทาง

ที่ว่าเห็นทุกข์ เห็นอย่างไร ?

ถ้าเห็นว่า มันทนยาก รู้สึกไม่สบาย รู้สึกลำบาก อย่างนี้เท่ากับเห็นทุกขเวทนา

ถ้าเห็นว่า สภาวะรูปนามที่เกิดขึ้นเป็นสภาวะที่คงทนอยู่ไม่ได้ มันถูกเหตุปัจจัยต่าง ๆ บีบคั้นให้เกิดดับไป ก็เท่ากับเห็นทุกข์ในไตรลักษณ์ ให้เห็นทุกข์ในไตรลักษณ์นี้บ่อย ๆ
เห็นแล้วเห็นอีก จนกว่าจิตจะยอมรับความจริง

แรก ๆ อาจจะมีเจตนาคิดนำ แต่ขณะที่จะได้ผล จิตจะเข้าใจของเขาเอง

๒๘ เมษายน ๒๕๖๐