ถาม : วิปัสสนา กับ สมาธิ เป็นอย่างเดียวกันไหมคะ ?
ตอบ : ไม่ใช่อย่างเดียวกันนะ !
#วิปัสสนา แปลว่า ความเห็นแจ้ง คือเห็นความเป็นจริงของสภาวธรรม นั้นคือมีปัญญาเป็นไตรลักษณ์ เห็นแล้วก็สามารถถอนความหลงผิดต่าง ๆ ได้เป็นลำดับ
#สมาธิ แปลว่า ความมีใจตั้งมั่น ไม่ฟุ้งซ่าน
ถ้าจัดเทียบลงในไตรสิกขา ก็จะเห็นความแตกต่างได้ง่ายขึ้น
(ไตรสิกขา คือ ข้อปฏิบัติที่เป็นหลักสำหรับศึกษา ฝึกหัด อบรม ให้ยิ่งขึ้นไปจนบรรลุมรรคผลนิพพาน ได้แก่
๑. อธิสีลสิกขา ข้อปฏิบัติสำหรับฝึกอบรมความประพฤติ
๒. อธิจิตตสิกขา ข้อปฏิบัติสำหรับฝึกอบรมจิต
๓. อธิปัญญาสิกขา ข้อปฏิบัติสำหรับฝึกอบรมปัญญา)
สมาธิ อยู่ใน อธิจิตตสิกขา วิปัสสนา อยู่ใน อธิปัญญาสิกขา
แต่คำสองคำนี้ไม่ได้นำมาใช้คู่กันโดยตรง สมาธิ จะใช้คู่กับ ปัญญา ส่วนคำที่ใช้คู่กับวิปัสสนา คือ สมถะ
๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐