นิมฺมโลตอบโจทย์ #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๖๑ #ไม่ชอบแม่สามีพูดเรื่องคนอื่น 🤔🤔 #ถาม : โยมอยู่บ้านแม่สามีนะคะ ทีนี้แม่สามีชอบเอาเรื่องข้างนอก เรื่องคนอื่นมาพูด แล้วใจโยมก็รู้สึกว่าโยมไม่ค่อยชอบ เราจะแก้ยังไงดีคะ? แบบใจเรามันจะค้านว่า “ทำไมเอาเรื่องคนโน้นมาพูด? ทำไมต้องพูดโกหก? ทำไม..? อะไรอย่างนี้น่ะค่ะ ..แต่โยมไม่ได้เถียงนะคะ ยังไม่ได้พูดอะไรนะคะ #ตอบ : ชักสีหน้าไหม? สีหน้าเปลี่ยนไหม? #ถาม : ไม่เปลี่ยนค่ะ โยมก็แบบ.. “อุ้ย! เอาอีกแล้ว” พอเอาอีกแล้วนี่..โยมจะเงียบไปเลย แล้วบางทีโยมก็สงสารแกนะ เพราะว่าอย่างแกทานข้าวอย่างนี้ แกก็ทานคนเดียวโยมก็ไปนั่งคุย พอโยมคุยได้ซัก ๒ – ๓ คำ แกก็เอาคนอื่นมาอีกแล้วนะคะ แล้วโยมจะแก้อย่างไรดีคะ? #ตอบ : ไม่ได้แก้ที่แม่นะ! แม่เนี่ย ยังไม่ต้องแก้ ให้รู้ทันจิตใจเรา เราได้ยินคำนี้..แล้วไม่ชอบใจ ให้รู้ทันว่า..มีโทสะเกิดขึ้นในใจ นึกออกไหม? แม่จะพูดอะไรมา เราก็ไม่เติมเรื่อง อาจจะพยักหน้าหงึก ๆ ไป ไอ้พยักหน้าเนี่ยนะ ไม่ได้เห็นด้วยอะไรกับเขาหรอก แค่ “อืม..เรื่องมันเป็นอย่างนี้” แล้วเราอาศัยกายเคลื่อนไหวเนี่ย..เจริญกรรมฐานรู้กาย เอาจิต..รู้กาย ฟัง..แล้วก็ยิ้ม ยิ้มแล้ว..มีความสุข เราก็รู้ว่าขณะนี้ กาย..ยิ้ม ใจ..มีความสุข นึกออกไหม? เราไม่ได้สนับสนุนในสิ่งที่แม่พูดมา แต่เราก็ไม่ทำร้ายน้ำใจแม่ นึกออกไหม? เราอาศัยอยู่กับเขาน่ะ จะไปดักคอแม่ แม่ก็โกรธเราน่ะสิ ใช่ไหม? ไม่ต้องดักคอนะ ฟัง ๆ ไปก่อน ตอนนี้เราไม่ได้อยู่ในฐานะที่จะมาสอนแม่ เราก็ฟัง ๆ ไป แล้วดูจังหวะดี ๆ ถ้ามีจังหวะอะไรที่ดี ๆ หน่อย คือพอจะบอกกันได้..ก็บอก “แม่อย่าพูดเลย ไม่มีประโยชน์หรอก ตรงนี้นะ!” “พูดไปนะ! เราได้ยินกัน ๒ คน พูดทีไรนะ..เราก็โกรธทุกที โกรธทีไรนะ..กินอาหารไม่อร่อยสักที” อย่างนี้นะ! ใจเราเนี่ย พอนึกถึงเรื่องนี้ คุยเรื่องนี้ แล้วเราไม่ชอบใจ ใจเราเสียทันที อาหารยังไม่เสีย..แต่ใจเราเสีย เริ่มต้นทำใจตัวเองให้ได้ก่อน เพียงแค่.. รู้ทัน ความโกรธที่เกิดขึ้น ใจเป็นปกติแล้ว..รอดูจังหวะ ถ้าจังหวะนี้ ยังไม่ควรพูด..ก็ยังไม่ต้องพูด นึกออกไหม? มันไม่ใช่ว่าจะเตือนกันได้ตลอดเวลานะ เราต้องดูจังหวะ ดูว่าเตือนไปแล้วเนี่ย.. ถ้าเตือนในขณะที่เขากำลังหงุดหงิดจัด ๆ เนี่ยนะ..เราอาจจะโดนโกรธไปด้วย แม่อาจจะโกรธเราไปด้วย นึกออกไหม? ก็ดูจังหวะดี ๆ ว่า คือแต่ละคน ๆ ก็จะมีจังหวะที่ดีไม่เหมือนกัน โยมอยู่ด้วยกันกับคุณแม่มานานเนี่ยนะ ก็น่าจะพอจับจังหวะได้ว่า ควรจะพูดเวลาไหน? ถ้าเห็นว่าพูดแล้วไม่ได้ผล ก็รอนาน ๆ รอไปก่อน อย่างน้อย ๆ ใจเราเนี่ย..อย่าเสียไปด้วย วิธีที่จะรักษาจิต..ก็คือใช้สติรักษา “สติ” เป็นเครื่องรักษาจิต เราไม่ต้องทำอะไรมาก..แค่รู้ทัน เนี่ยนะ ตอน รู้ทัน..มีสติขึ้นมาแล้ว สติ..ที่รู้ทันกิเลสนั่นน่ะ สติ..เป็นตัวรักษาจิต เพราะตอนรู้ทันเนี่ย..ไม่มีกิเลส แล้วเราก็กินต่อไป เสพรสชาติอาหารได้เต็มที่ ตอนเสพรสชาติอาหารนะ! จิตอยู่กับรสชาติเนี่ยนะ..มันไม่ได้ฟัง จิตเนี่ย..ทำงานทีละขณะ เวลาเสพรสชาติอาหารเนี่ยนะ..มันจะไม่ได้ดู ไม่ได้ฟัง ตอนดู..ก็ไม่ได้ฟัง ไม่ได้กิน ไม่ได้เสพรสชาติ ตอนโกรธนะ! อาหารอร่อยอยู่กับปากนะ ก็ไม่รับรู้เลยว่ามันอร่อย..มันกำลังโกรธ จิตเนี่ย เกิด-ดับทีละขณะ และทำงานได้ขณะละอย่างเดียว ฉะนั้นถ้าคุณแม่เอาเรื่องคนอื่นมาคุยบนโต๊ะอาหารเนี่ยนะ เราก็กิน..แล้วเสพรสอาหารของเราไปเรื่อย ๆ มีความสุขกับน้ำพริกไปเรื่อย ๆ เนี่ยนะ นี่นะ! มีรสน้ำพริกอยู่ในปากเนี่ยนะ.. พอจิตไหวไปหาเสียงที่แม่กำลังคุยนะ! จิตแว๊ปไป..รู้ทัน อย่างนี้ ได้ทำกรรมฐานบนโต๊ะอาหารเลย แว๊ปไป ๆ เผลอเนี่ยนะ! เห็นความเผลอ..ใช้ได้ ถ้าเผลอไป..ไม่รู้ทัน เห็นความโกรธ..ก็ยังใช้ได้ เห็นความไม่พอใจ..ใช้ได้ เห็นตอนไหน..เอาตอนนั้น เรียกว่าเราได้ทำกรรมฐานบนโต๊ะอาหารเนี่ยนะ ได้สติหลายตัวเลย บางทีก็อาจจะได้สมาธิจิตตั้งมั่นด้วยซ้ำไป เห็นจิตไหลไป เห็นจิตเผลอไปกับเรื่องราวที่แม่พูด โดยตั้งต้นจิตที่ว่า เรากินข้าว.. มีสติอยู่ตรงปากเราเนี่ย แล้วเผลอไป.. รู้ทัน เผลอไป.. รู้ทัน เวลาเผลอเนี่ยนะ.. คือจิตเปลี่ยนช่องทางรับรู้ เปลี่ยนช่องทางทำงาน แทนที่จะรับรู้อยู่ที่ลิ้น ที่ปากเนี่ยนะ มันใช้ช่องหูแล้ว..ไปฟัง แล้วใช้มโนด้วย..ใช้ความคิดนึก ทำงานหลายช่อง บางทีเราอาจจะเห็นการทำงานของจิตหลากหลายรูปแบบ ในขณะที่กำลังกินข้าว..แล้วแม่กำลังคุยอยู่นี่แหละ เข้าใจเรื่องจิตไปเลย เข้าใจตรงนั้นเลย พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ 18 ธันวาคม ๒๕๖๒ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/9aFxtIfV5PQ (นาทีที่ 1:09:50 - 1:16:50) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๖๐ #การอุทิศให้ผู้ตาย 🤔🤔 #ถาม : สามีของโยมเพิ่งเสียไป โยมจะกรวดน้ำให้เฉพาะสามี ซึ่งปกติก็จะกรวดน้ำให้พ่อแม่อะไรอย่างนี้นะคะ เราจะรวมกันเลยได้ไหมคะเนี่ย? #ตอบ : จะรวมก็ได้ เฉพาะก็ได้ สมมุติว่า คราวนี้ต้องการเจาะจงให้สามี ก็ทุ่มให้สามีเต็มที่ตอนนี้..อย่างนี้ก็ได้ เช่นว่า งานนี้เฉพาะสามี เราก็เจาะจงไปเลยว่า งานนี้ ที่ทำบุญมาทั้งหมดนี้นะ..ขออุทิศให้สามี แต่ถ้าเราคิดจะเผื่อไปถึงคนอื่นด้วยก็ได้..ไม่ผิด จะเอ่ยชื่อสามีขึ้นมาก่อน แล้วค่อยอุทิศขยายรวมทั้งคุณพ่อคุณแม่ ปู่ย่าตายาย อย่างนี้ก็ได้ เพราะว่าบุญนี้อุทิศไปได้..ไม่จำกัด มันไม่ใช่ว่า มีข้าวอยู่จานเดียว แล้วเรียกสามีมากินข้าวจานนี้..ไม่ใช่อย่างนั้นนะ บุญ คือ ได้เอาข้าวจานนี้ไปถวายพระ แล้วอาการถวายหรือให้ทาน.. เรียกว่าเป็นบุญ เกิดบุญขึ้นมาแล้ว..ก็อุทิศบุญ อุทิศความปลื้มใจ ความปีติใจที่ได้ถวายอาหารให้กับพระเนี่ยนะ ให้กับใครก็ได้แล้วคราวนี้ ให้กับสามีก็ได้ ให้กับพ่อ ให้กับแม่ ให้กับปู่ย่าตายายได้หมดเลย เพราะว่าความปลื้มใจปิติใจเนี่ย..ไม่จำกัด มันเป็นอนันต์ คนที่มาดีใจด้วยเนี่ย..ก็ไม่จำกัด สมมุติว่า อาตมาถวายของให้พระ ถวายไปแล้วอาตมาก็ดีใจปลื้มใจ คนที่จะมาดีใจกับเหตุการณ์ครั้งนี้..ก็ไม่จำกัด ไม่ใช่ว่าจะดีใจได้คนเดียว ใช่มั้ย? อาการดีใจที่ผู้อื่นกระทำบุญ เรียกว่า อนุโมทนาบุญ ฉะนั้น การอนุโมทนาเนี่ย..สามีก็อนุโมทนาได้ พ่ออนุโมทนาได้ แม่ก็อนุโมทนาได้ ปู่ย่าตายายก็อนุโมทนาได้ แม้ผู้ที่จำไม่ได้แล้วว่าเกี่ยวข้องเป็นญาติกันตั้งแต่ครั้งไหน ถ้าเห็นแล้วดีใจด้วย..ก็เรียกว่าอนุโมทนา นึกออกไหม? แล้วถ้าเราไม่จำกัดว่าเฉพาะใคร..ใครก็ได้ “สรรพสัตว์ทั้งหลาย”จงมาอนุโมทนา ถ้าเกิดการอนุโมทนาของสรรพสัตว์ทั้งหลาย ก็เรียกว่า เกิดการทำบุญครั้งใหญ่ ก็คือ มีการอนุโมทนาร่วมกันมากมายในครั้งนั้น ถ้าเราไม่จำกัดผู้รับเนี่ยนะ..ผู้ที่จะรับหรือผู้ที่จะมาอนุโมทนาก็จะไม่จำกัดไปด้วย การที่จะเกิดบุญ คืออนุโมทนาบุญครั้งใหญ่ก็จะเกิดขึ้นได้ แต่ถ้าเกรงว่าถ้าพูดหลาย ๆ คนไปเนี่ย บุญจะไม่เจาะจง..ก็เอ่ยถึงคนเดียวก็ได้ ไม่ห้าม แต่ถ้าเอ่ยถึงหลาย ๆ คน..ก็ดีเหมือนกัน การอนุโมทนาเนี่ยนะ ให้นึกอย่างนี้ว่า การทำบุญเนี่ย..เปรียบเหมือนวัตถุก้อนหนึ่ง เป็นบุญก้อนหนึ่ง การที่จะอุทิศให้ผู้อื่น..เป็นบุญอีกก้อนหนึ่ง จิตที่คิดจะอนุโมทนา..ก็เป็นบุญอีกก้อนหนึ่ง เราทำบุญแล้ว เช่น ให้ทานเนี่ยนะ เปรียบเป็นบุญก้อนหนึ่งแล้วนะ ถ้าจะอุทิศให้ใคร? ใจที่จะเผื่อแผ่เนี่ย..เป็นใจอีกดวงหนึ่ง ก็เปรียบเป็นบุญอีกก้อนหนึ่ง แต่อาศัยว่าเคยมีบุญก้อนแรกเกิดขึ้น แล้วอยากจะเอาบุญอันนี้ไปเผื่อแผ่คนอื่น การคิดว่าจะเอาบุญก้อนแรก ไปเผื่อแผ่คนอื่น..เป็นบุญอันใหม่ ส่วนคนที่จะมาอนุโมทนา..เขาต้องมีใจเป็นบุญของเขาเอง ใจที่เป็นบุญของเขา..ก็คือ พลอยยินดีกับการกระทำที่เป็นบุญก้อนแรก พร้อมทั้งดีใจที่เราอุทิศให้ คือดีใจกับบุญก้อนที่สองด้วย จะเห็นได้ว่า ความยินดีนั้นจะสมบูรณ์ ก็ต่อเมื่อ..เราคิดเผื่อแผ่ด้วย หากเราทำบุญแล้ว… ถ้ามีเปรตมารอดู แล้วเราไม่เอ่ยชื่อเขา หรือไม่คิดอุทิศให้เขาเนี่ย..เขาจะรู้สึกว่า บุญนี้เขาไม่มีส่วนร่วมด้วย นี่ในกรณีถ้าเป็นเปรตนะ! แต่ถ้าเป็นคน คนเห็นแล้วดีใจ..เขาได้บุญเลย!เพราะเห็นอยู่เอง ถ้าพ่อแม่อยู่ที่บ้าน การทำบุญเกิดขึ้นที่นี่ พ่อแม่ไม่รู้..ก็ไปบอกเล่าให้ท่านทราบ ไม่ใช่จุดธูปที่นี่อุทิศไปให้ท่านนะ เข้าใจไหม? คือพ่อแม่ยังมีชีวิตอยู่เนี่ยนะ ต้องไปบอกท่าน ว่าเราทำอะไรไป..ไม่ใช่อุทิศในใจให้พ่อแม่ที่อยู่ที่บ้าน อย่างนี้ท่านไม่รู้ ท่านก็ไม่มีโอกาสอนุโมทนา ต้องให้ท่านรู้..มันถึงจะถูกต้อง แต่ถ้าผู้ที่เราต้องการอุทิศให้เนี่ย..เขาเป็นเปรต เขามีความเดือดร้อนอยู่ เขามีความทุกข์ที่เกิดจากอกุศลที่เขาเคยทำ กำลังเสวยวิบากอยู่นี่นะ วิธีช่วยง่าย ๆ เลย คือ ทำบุญ..แล้วตั้งใจอุทิศให้กับคนชื่อนั้น ๆ ที่เคยเป็นญาติเรา ที่เคยเป็นมิตรกับเรานะ..อุทิศให้เขาไป เขาก็จะมีโอกาสระลึกได้ว่า “อ้าว! ญาติทำบุญ..แล้วอุทิศให้เราอยู่” มันเหมือนเป็นการเรียกชื่อกัน “นี่! มาดีใจกับงานครั้งนี้นะ” “เขาเรียกเราหรอ?”..ก็มาดู “โอ้! เขาทำบุญครั้งนี้ แล้วให้เรามีส่วนในครั้งนี้ด้วย เขาให้เกียรติเรา เรียกเราเข้ามาร่วมในการทำบุญในครั้งนี้ด้วย ดีจัง” ..เหมือนเขาได้ร่วมพิธี แล้วยิ่งมีการเอ่ยชื่อด้วย..จะดีใจมาก ฉะนั้น ถ้ารู้จักชื่อ..ให้เอ่ยชื่อ ถ้าไม่รู้จักชื่อ..ให้นึกถึงหน้า ถ้าไม่รู้จักชื่อ ไม่รู้จักหน้า..เช่นได้ยินเสียงกุกๆ กักๆ แล้วก็สงสัยว่า “เอ๊ะ! นี่คือใคร? เขาต้องการบุญหรือเปล่า?” ..จะอุทิศให้กับเจ้าของเสียงนั้นก็ได้ พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ ๕ กุมพาพันธ์ ๒๕๖๓ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/IVHtM5DrZG4 (นาทีที่ 1:57:27 - 2:00:40) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๕๙ 🤔🤔 #ถาม : เราจะวางใจอย่างไร ในสถานการณ์ที่เชื้อโควิด-19 ระบาด? #ตอบ : สถานการณ์นี้มันเกิดขึ้นแล้ว โควิด-19 มันมาถึงแล้ว เราก็ต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับมันให้ได้ ถ้าถามว่า วางใจยังไง? ตอบว่า วางไว้ตามที่เป็นจริง กลัว ก็ต้องอยู่กับมัน! กังวล ก็ต้องอยู่กับมัน! ไม่รู้จักมัน ก็ต้องอยู่กับมัน! อยู่กับมันโดยที่เรา, คนที่เรารัก และสังคมโดยส่วนรวม ได้รับความเดือดร้อนน้อยที่สุด ความกลัวและความกังวลไม่ได้ทำให้เชื้อโรคตาย แต่จะทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายอ่อนแอ ถ้าไม่กลัวไม่กังวล แล้วประมาท ไปทำตัวมีพฤติกรรมเสี่ยงจนติดโรค ก็พาให้คนอื่นเขาเดือดร้อน ถ้ารู้แล้วยังดื้อทำ ก็เท่ากับสร้างอกุศลกรรมด้วยใจมืดบอด ถ้ามีผู้รับผลกระทบมาก วิบากก็รุนแรงไปตามส่วน ฉะนั้น ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของการอยู่ร่วมกันในสังคม ก็ควรอยู่อย่างรับผิดชอบในหน้าที่ของการร่วมกันด้วย เชื้อนี้มันมาแล้ว และมันจะอยู่กับเราอีกนาน หมอยง (ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ)บอกว่า “การรบ(กับ covid-19)ครั้งนี้ จึงเปรียบเทียบเหมือนการวิ่งมาราธอน ไม่ใช่วิ่ง 100 เมตร” จึงควรทำความรู้จักกับมัน เพื่อจะได้รู้วิธีที่จะอยู่กับมัน โดยที่ไม่โดนมันขวิดตาย แน่นอนว่า เราจะรู้เองไม่ได้ ต้องอาศัย”ผู้รู้” ในกรณีนี้ แนะนำให้ฟังหมอ หมอไทยเก่งไม่แพ้ชาติใดในโลก พวกเราต้องช่วยหมอ ด้วยการฟังหมอ เรียนรู้ไปกับหมอ แล้วทำตามที่หมอแนะนำ..ด้วยความรับผิดชอบ จะผ่านวิกฤติได้ ต้องมีวินัย สำหรับพวกเราที่ยังไม่มีอาการอะไร ก็ต้องรักษาระยะห่างทางบุคคลและสังคม ไม่รวมกลุ่ม ไม่กินข้าวนอกบ้าน ไม่ไปสถานบันเทิง และกิจกรรมที่ต้องอยู่ร่วมกับคนหมู่มาก หมอประสิทธิ์ (ศ.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา) บอกว่า “โรคติดต่อ-จะไม่ติดต่อ-ถ้าเราไม่ติดต่อกัน” ช่วงนี้มีที่สุดสองด้านปรากฏให้เห็น คือ – ตื่นตระหนก และ – เพิกเฉย ยิ่งมีพวกเพิกเฉยมาก ก็ยิ่งน่าตื่นตระหนก 555 ทางสายกลางคือควรมี “ความตื่นรู้” ให้มาก รู้เท่าทันเหตุการณ์ตามที่เป็นจริง เพื่อเตรียมรับมือ เรียนรู้จากความผิดพลาดของผู้อื่น เพื่อระวัง สนุกกับความรู้ใหม่ๆ ศัพท์ใหม่ๆ กันดีกว่า เช่น quarantine isolation shelter in place work from home social distance ไปหาความหมายกันเองนะ เดี๋ยวไม่สนุก 5555 คนที่จะผ่านวิกฤตินี้ได้ คือ คนที่ฝึกมาดีแล้ว กับ คนที่พร้อมจะฝึก คนที่ฝึกมาดีแล้ว ภาวนาเป็นแล้ว ก็แค่ปรับวิถีชีวิตนิดหน่อย ใจไม่เป็นทุกข์ คนที่พร้อมจะฝึก ก็ยินดีที่จะใช้วิกฤตินี้เป็นโอกาสฝึกตน ยินดีที่จะเรียนรู้ อดทนที่จะต้องใช้วิถีชีวิตแบบใหม่ อยู่อย่างพอเพียงแบบที่ในหลวง ร.๙ สอนไว้ ก็จะดีมาก พ่อบ้านบางคนบอกว่า ก่อนโควิดจะมา ภรรยาก็ให้อยู่บ้าน, ห้ามเที่ยวสถานบันเทิง, ไม่ให้ไปสังสรรค์, ไม่ให้เก็บเงินอยู่แล้ว ชินแล้ว ตอนนี้สบาย 5555 ภรรยาฝึกมาดี (อันนี้หยอกๆนะ 555) ช่วงนี้ภาวนาไปนะ ขยับมือจะมาเกาหน้า รู้ทัน ขยับมือจะมาขยี้ตา รู้ทัน จะไปนั่งติดกับคนอื่น รู้ทัน อยู่บ้าน เปิดตู้เย็นอีกแล้ว!.. รู้ทัน เหงา ก็รู้ว่าเหงา แล้วหางานทำไป “กูติดรึยังเนี่ย?” ให้รู้ว่ากังวล ดูจิตไป หลักการเจริญสติที่เรียนมา ก็จะได้ใช้ให้เป็นประโยชน์กันในคราวนี้แหละ ที่เคยท่องกันไว้ จำได้มั้ย? “มีสติรู้กายรู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตตั้งมั่นและเป็นกลาง” #รกรจตคปจดจทตมลปก อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๕๘ #รู้ทันอาการของสมาธิ 🤔🤔 #ถาม : เวลานั่งสมาธิมีอาการนิ่งและมีอาการดิ่งเหมือนตกเหว เป็นเพราะอะไร? และโยมต้องทำอย่างไรต่อไป? #ตอบ : ไม่ต้องทำอะไร มันเป็นอาการของสมาธิ..ให้รู้ทัน ไม่ต้องไปแทรกแซง หรือว่าไม่ต้องไปแก้ไข มันจะดิ่ง..ก็ดิ่ง แต่สมมุตินะ! ถ้าดิ่ง..แล้วกลัว ไอ้ตอนกลัวนี่ มันออกจากสมาธิแล้ว.. ให้รู้ทันความกลัวไปเลย ดิ่ง..แล้วสงสัย ไอ้ตอนสงสัยเนี่ย..ไม่ดิ่งแล้ว ดิ่งแล้ว.. “เอ๊ะ! มันคืออะไรนะ?” ไอ้ “เอ๊ะ! “..นี่มันออกจากสมาธิแล้ว ให้รู้ทันว่า..เมื่อกี้สงสัย นึกออกไหม? ถ้าดิ่ง..ก็ให้มันดิ่งไป ดิ่ง..จนหมดกำลังของสมาธิแล้ว เดี๋ยวมันก็จะออกมาเอง เป็นเพียงอาการหนึ่งของสมาธิ ไม่ต้องไปสงสัยอะไรมาก แต่ถ้าสงสัย..ก็ให้รู้ว่าสงสัย ถ้ากลัว..ให้รู้ว่ากลัว หรือ “อ๋อ! มันดีนี่เอง” อยากดิ่งอีก ..ให้รู้ว่าอยาก เพราะถ้าทำด้วยความอยาก..จะไม่ดิ่งอีกแล้ว ก็ให้รู้ทันความจริงของจิต โดยอาศัยทำสมถะไว้อย่างหนึ่ง สมถะที่ว่านี้ จะเป็นดูลมหายใจก็ได้ หรือจะเป็นคำบริกรรมก็ได้ พอมีอาการของสมาธิขึ้นมา จะเป็นอะไรก็แล้วแต่..รู้ไปตามตรง มันอาจจะจะมีปรากฏนิมิตขึ้นมา เป็นร่างกายถูกหนอนเจาะไช..ให้รู้ไปตามตรง มันเป็นเพียงแค่นิมิต แต่ว่านิมิตนั้นน่ะ..จะเกิดขึ้นมาเพื่อสอนใจให้เห็นความจริงของร่างกาย พอจิตเห็นนิมิตนั้นแล้ว..มันจะคลายจากความกำหนัดยินดี คนที่ทำสมาธิถึงขั้นนี้ ก็จะไม่ค่อยฟุ้งซ่าน เพราะเห็นแล้วว่า กายนี้เป็นของเน่าเปื่อยผุพัง มันก็ลดความใคร่ในกาม คนที่มีกามมาก ก็คือ เห็นร่างกายสวยงาม เห็นร่างกายของเราก็สวย เห็นคนอื่นก็สวย แล้วก็อยากได้กาม มาบำรุงบำเรอกามตัณหา คนที่ทำสมาธิเห็นความจริงของร่างกายในแง่ของ”อสุภะ”..ราคะก็จะเบาบางลง ความที่ราคะเบาบางเนี่ย ก็ทำให้ทำสมาธิได้ง่ายขึ้น เพราะว่าตัวขัดขวางที่ไม่ให้เกิดสมาธิ ก็คือตัวนิวรณ์ต่าง ๆ ที่ไปสนใจสิ่งอื่น แล้วก็ไปมีกามฉันทะ ก็คือ ความพอใจรักใคร่..ในกายตัวเองบ้าง ในกายคนอื่นบ้าง มีกามฉันทะ มีความพอใจในแง่..ให้มันมาบำรุงบำเรอ ตา หู จมูก ลิ้น กาย มีความต้องการ แล้วไม่ได้ตามที่ต้องการ..ก็จะกลายเป็น พยาบาท หรือว่า ฟุ้งซ่านไปในกามต่าง ๆ หรือ งงๆ สงสัย ไม่แน่ใจ หรือ หมดแรงใจ ซึมเศร้า ห่อเหี่ยว หดหู่ ไอ้สภาวะเหล่านี้ก็เป็นตัวขัดขวางไม่ให้เกิดสมาธิ เรียกว่า นิวรณ์ พอเห็นร่างกายเป็นอสุภะได้แล้ว นิวรณ์เหล่านี้ก็จะหมดกำลังลง ทำสมาธิได้ง่ายขึ้น พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม รายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/IVHtM5DrZG4 (นาทีที่ 55:33 - 58:52) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๕๗ #พรสี่ประการ 🤔🤔 #ถาม: อยากได้คาถา หรือบทสวดมนต์ที่ช่วยคุ้มครองให้เราปลอดภัย #ตอบ: อยากได้มั้ย? … สามารสร้างคาถาได้เองมั้ย? “ให้มีสติรู้กายรู้ใจของเรา รู้ทันกิเลสของตัวเอง อย่าประมาท!” คำว่า “อย่าประมาท” เป็นคำกว้างๆ บางทีคนก็อาจจะนึกไม่ออกว่าอะไรเรียกว่า ไม่ประมาท! ไม่ประมาท ก็คือมีสติรู้ทันใจกายตัวเองในการเคลื่อนไหวร่างกาย นั่งอยู่..ก็รู้ว่าว่ากายนั่งอยู่ กายเคลื่อนไหวในการเดิน..ก็เห็นว่ากายกำลังเดิน เรียกว่า มีสติรู้กาย อย่างนี้อยู่ในขั้นหนึ่งที่เรียกว่า ไม่ประมาท! อีกขั้นหนึ่งคือ ตระหนักว่า นอกจากกายแล้ว ชีวิตเรามีส่วนประกอบอีกส่วนหนึ่งคือ ใจ ใจ กับ กาย อย่างไหนสำคัญกว่ากัน? ใจสำคัญกว่า กายอาจจะดูดี แต่ใจร้ายก็มีใช่ไหม? แล้วการที่เราจะเรียกว่าคนนั้นดี คนนั้นร้าย เราดูที่รูปร่างหน้าตา หรือดูที่ใจ? ดูที่ใจใช่ไหม? จึงต้องหมั่นดูที่ใจของเรา ถ้าใจมีความไม่ดีเกิดขึ้น ให้รู้ทัน เพราะถ้าไม่รู้ทัน ปล่อยทิ้งให้มันไว้ ความไม่ดีนั้นจะขยายตัว แล้วมันจะทำให้เรากลายเป็นคนเลว ฉะนั้น ให้รู้ทันไว้ ถ้ามีความไม่ดีเกิดขึ้นในใจ แล้วขอให้พระคุ้มครอง พระก็คุ้มครองไม่ไหว มันต้องเห็นความไม่ดีที่เกิดขึ้นก่อน แล้วสิ่งหนึ่งที่อยากจะฝากไว้ก็คือว่า หมั่นสร้างคุณธรรมให้เกิดขึ้น คุณธรรมที่พระท่านสอนให้บ่อย ๆ เคยได้ยินพระให้พรไหม? “อะภิวาทะนะสีลิสสะ นิจจัง วุฒาปะจายิโน จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พลัง” แปลว่า พร ๔ ประการ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ย่อมเจริญแก่บุคคลผู้มีปกติไหว้กราบ มีปกติอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่เป็นนิจ รู้ไหมว่า..อายุ คืออะไร? อายุ.. ยุคนี้เขาเรียกว่า..มีพลังชีวิตในการที่จะดำรงความเป็นคนอยู่ได้นาน ๆ วรรณะ คืออะไร ? หมายถึง ผิวพรรณผ่องใส ถ้าให้อายุยืน แล้วผิวเหี่ยว ๆ หมอง ๆ เราก็ไม่เอา จะเอาแบบผ่องใสด้วย สุขะ คืออะไร ? สุขะ นี้แปลง่าย ก็คือความสุข พละ คืออะไร ? พละ คือมีกำลังด้วย พร ๔ ประการนี้ จะสำเร็จกับบุคคลผู้มีปกติไหว้กราบ มีปกติอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่ ทำเป็นประจำ คนที่มีความอ่อนน้อม ไม่แข็งกระด้าง จะทำให้มีพร ๔ ประการนี้เกิดขึ้น ถ้าเราไม่อ่อนน้อม ผู้ใหญ่จะไม่เอ็นดู อย่าว่าแต่ผู้ใหญ่เลย คนทั่ว ๆ ไปก็ไม่เอ็นดู ถ้าเราแข็งกระด้าง มันก็พาไปจะเจอคนกระด้าง บางทีเราอาจจะรู้สึกว่า ถ้าเรากระด้างไว้หน่อย ..ก็จะดูเป็นที่น่าสนใจ กระด้างแล้วมันเสียงดังดี ดูเด่นด้วย เราจะเห็นว่า เดี๋ยวนี้มันจะมีประเภทนี้เกิดขึ้นเยอะใช่ไหม? ทำให้มันห้าว ๆ ไว้ก่อน เดี๋ยวนี้เขาเรียกว่าเกรียน ๆ กรากเกรียน ใช่ไหม? ดูแล้วมันมีคนสนใจติดตาม แต่ว่าที่ติดตาม ๆ แต่มันอาจจะตามมาด่าก็ได้นะ อาจจะมีคนสนใจก็จริงอยู่ แต่ว่าไม่ได้เป็นเหตุแห่งความเจริญที่แท้จริง ความเจริญที่แท้จริง คือว่า ทำอย่างไรเราจะเป็นผู้อ่อนน้อม สุภาพอ่อนโยน อ่อนที่ว่านี้ไม่ใช่อ่อนแอ คำว่า “อ่อนโยน”‘ นี้เป็นภาษาไทย ท่านเปรียบเทียบเหมือนกับมะม่วงเวลาออกลูกเนี่ยนะ มันจะโยนตัวได้ ความอ่อนโยน ก็คือความที่มันคล่องแคล่ว ว่องไวด้วย เหมือนลูกมะม่วงที่โยนตัวได้ ความอ่อนโยน ก็มีทั้ง อ่อนน้อมและคล่องแคล่วด้วย ความอ่อนน้อม ก็เปรียบเสมือนรวงข้าว ร่วงข้าวเนี่ยถ้าตั้งตรงเด่ ๆ เนี่ยนะ แสดงว่าข้าวนั้นใช้ไม่ได้ ไม่มีน้ำหนัก มีแต่แกลบ ถ้าข้าวมีเนื้อเต็ม มีน้ำหนัก ตัวน้ำหนักมันจะทำให้ข้าวโน้มลงมา อย่างนี้เรียกว่า อ่อนน้อม ถ้าคนอ่อนน้อมได้ แสดงว่ามีคุณธรรมในใจเยอะ มีคุณความดี มีความมั่นใจในตัวเอง กล้าที่จะอ่อนน้อมเข้าหาผู้ใหญ่ ส่วนคนที่ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง บางทีก็ไปแบบ งก ๆ เงิ่น ๆ กลายเป็นลืมที่จะอ่อนน้อม ลืมไปว่า อะไรควรทำ คนที่มีคุณความดีจริงๆ เขาย่อมรู้กาลเทศะ เวลานี้ควรทำอะไร กับคน ๆ คนนี้ ควรมีปฏิสัมพันธ์ กับเขาแบบไหน รู้การเข้าหาคน คนนี้มีฐานะอย่างนี้ เช่น เป็นอาจารย์ เราควรเข้าหาแบบไหน คนนี้เป็นลุง เป็นป้า เป็นปู่ เราควรเข้าไปหาแบบไหน รู้จักฐานะ รู้จักวิธีปฏิสัมพันธ์กับคนที่มีฐานะต่าง ๆ กัน ทางพระพุทธศาสนาจะสอนว่า บุคคลต่างๆ ที่เราต้องเกี่ยวข้องสัมพันธ์นั้น มีอยู่ด้วยกัน ๖ ฐานะ เปรียบเสมือนทิศที่อยู่รอบตัวเรา ๖ ทิศ ฐานะที่ ๑ พ่อแม่ กับ ลูก เปรียบเสมือนทิศเบื้องหน้า ฐานะที่ ๒ ครูบาอาจารย์ กับ ลูกศิษย์ เปรียบเสมือนทิศเบื้องขวา ฐานะที่ ๓ กับคู่ครอง ก็คือ สามี กับ ภรรยา เปรียบเสมือนทิศเบื้องหลัง ฐานะที่ ๔ เพื่อน กับ เพื่อน เปรียบเสมือนทิศเบื้องซ้าย ฐานะที่ ๕ ผู้บังคับบัญชา กับ ผู้ใต้บังคับบัญชา พูดง่าย ๆ ก็คือ เจ้านาย กับ ลูกน้อง เปรียบเสมือนทิศเบื้องล่าง ฐานะที่ ๖ นักบวช กับ ฆราวาส เปรียบเสมือนทิศเบื้องบน วันหนึ่ง ๆ เราก็มีฐานะเปลี่ยนไปต่างกัน แล้วแต่ว่าขณะนั้นเราอยู่กับใคร แล้วมีวิธีปฏิบัติตัวของแต่ละฐานะต่อกัน ลูกทำอย่างไรกับพ่อแม่ พ่อแม่ควรทำอย่างไรกับลูก..มีหน้าที่ที่ทำต่อกัน ครูมีหน้าที่ทำอย่างไรกับลูกศิษย์ ลูกศิษย์มีหน้าที่อย่างไรต่อครู เพื่อนกับเพื่อน ก็มีหน้าที่ต่อกัน สามีมีหน้าที่อย่างไรกับภรรยา ภรรยามีหน้าที่อย่างไรกับสามี ต่างฝ่ายต่างมีหน้าที่ เคารพในหน้าที่ เคารพในฝ่ายตรงข้ามด้วย ระหว่างเจ้านาย กับลูกน้อง ก็มีหน้าที่ต่อกัน หน้าที่ของลูกน้องก็มี หน้าที่ของเจ้านายก็มี นักบวชก็มีหน้าที่ ฆราวาสก็มีหน้าที่ เรียกว่าต่างคนต่างรู้ฐานะของตนเอง มีความเคารพในความเป็นตัวของตัวเอง และเคารพในความเป็นตัวเขาด้วย เขาเป็นเจ้านาย เขาเป็นลูกน้อง เขาเป็นสามี เขาเป็นภรรยา เคารพในความเป็นเขาด้วย แสดงว่ามีความอ่อนน้อมอ่อนโยน ไม่ใช่แข็งทื่อ ถ้าแข็งทื่อ แข็งกร้าว แข็งกระด้าง แข็งข้อ ก็จะไม่ได้พร ๔ ประการ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ที่ว่ามานี้ ไม่มีใครมาช่วยคุ้มครอง และไม่ปลอดภัย พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากธรรมบรรยาย นิสิตพบพระ มศว.ประสานมิตร ๒๓ มกราคม ๒๕๖๓ ลิงค์ไฟล์เสียง https://bitps://bit.ly/3bezdtC (นาทีที่ 55:22-1:03:05) #อย่าประมาท อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๕๖ #ปฏิบัติธรรมแล้วทำไมยังมีกิเลส #นักปฏิบัติธรรมโกรธ 🤔🤔 #ถาม: พระอาจารย์อธิบายว่า..เรามีราคะเกิดขึ้น-เรารู้-ราคะดับ มีโทสะเกิดขึ้น มีโมหะเกิดขึ้น เรารู้แล้วมันดับ ตรงนี้สงสัยว่าแล้วกิเลสแบบนี้มันจะลดลงได้อย่างไร? #ตอบ: ยังไม่ต้องไปลดกิเลสนะ ไม่มีเป้าหมายว่าจะลด..แต่เรามีเป้าหมายว่าจะรู้ #ถาม: อย่างสมมุติว่าเป็นพระโสดาบันท่านก็ยังเกิดขึ้นแล้วก็ยังเห็น #ตอบ: ท่านยังมีกิเลสนะ อย่าไปยั่วท่านนะ! เพราะท่านก็ยังโกรธได้ แล้วท่านก็ยังมีราคะอยู่ อย่าไปยั่วท่าน #ถาม: ถ้างั้นแสดงว่าหน้าที่ของเราแค่รู้ เราก็ไม่ใช่ว่าเป็นคนดี ก็คือเราก็สามารถที่จะมีราคะได้ #ตอบ: ใช่..แค่รู้ว่ากิเลสมีอยู่ จะรู้เลยว่า เราไม่ใช่คนดี พอภาวนาไปแล้วจะรู้ว่า ยัยตัวร้ายคือเรานี่แหละ ถ้าเป็นผู้ชายก็ กูก็อยู่ในระดับพญามารตัวนึง #ถาม: คือเวลาอย่างในที่ทำงานอย่างนี้น่ะค่ะ บางทีเพื่อนก็บอกว่า เอ๊ะ! เห็นเรามาปฏิบัติธรรม ฟังธรรมอย่างนี้ แล้วเพื่อนก็บอกว่า เอ๊ะ! ทำไมขนาดไปปฏิบัติธรรม แล้วยังมีกิเลสอยู่ #ตอบ: “อ๋อ! กูยังไม่ใช่พระอรหันต์นะ” บอกไปเลย บอกเขาไปเลย “ก็ยังไม่ใช่พระอรหันต์นะยังมีกิเลสบ้าง อย่ามายั่วนะ แล้วนี่ก็ยังไม่ใช่พระอนาคามีด้วยนะ ยังมีโกรธนะ!” #ถาม: คือก็อธิบายเพื่อนนะว่าขนาดพระท่านบวชนะ พอสึกออกมาท่านก็ยังมีกิเลสอยู่ #ตอบ: แม้ว่ายังไม่สึก ก็ไม่ใช่ว่าจะไม่มีกิเลสนะ เคยอ่านข่าวมั้ย? หน้าหนาวที่ผ่านมา พระหนุ่มนอนอยู่ พระแก่ไปปลุก เป็นวันพระต้องมาตั้งบาตร ก็เรียกพระหนุ่มให้ไปช่วยตั้งบาตร กำลังนอนอุ่น ๆ เลยนะ พระหนุ่มโมโห ชกหน้าพระแก่เลย! แต่นั่นก็เกินไป อันนี้ไม่ใช่ตัวอย่างที่ดี เพียงแค่จะบอกว่าคนมาบวชพระก็ยังโกรธได้ โยมที่เป็นนักปฏิบัติก็เช่นกัน เมื่อยังมีกิเลสอยู่ ถ้าจะให้ปลอดภัยจริง ๆ นะ อย่าไปโชว์ตัวว่าเราเป็นนักปฏิบัติ เวลาเราปฏิบัติในชีวิตประจำวันเนี่ยนะ ให้มีอิริยาบถแบบคนปกติเลย จะเดิน.. ต้องเดินย่อง ๆ มั้ย? ..ไม่ต้อง! ต้องเอามือมากุมตรงนี้มั้ย? ..ไม่ต้อง! ปกติเคยเดินท่าไหนก็เดินท่านั้นแหละ รู้สึกตัวไป เวลากิเลสมันเกิดขึ้นมา มันจำกัดมั้ยว่า ต้องอยู่ท่าไหน? ไม่จำกัดใช่มั้ย ท่าไหนมันก็มีกิเลสได้ใช่มั้ย? แล้วมันจำกัดมั้ยว่าต้องท่าไหนจึงจะรู้ ? ไม่จำกัดด้วย นึกออกมั้ย? ท่าไหนมีกิเลสเกิดขึ้นมา..ก็รู้ตอนท่านั้นแหละ ฉะนั้น ไม่ต้องมีท่าของนักปฏิบัติ เพราะถ้ามีท่าของนักปฏิบัตินะ คนก็จะเขม่น! #ถาม: กลัวว่าจะเป็นบาปค่ะ #ตอบ: บาปตรงไหน? #ถาม: เพื่อนมองว่าเราเป็นคนปฏิบัติ แล้วเราก็ยังทำแบบนี้อยู่ แล้วแบบฉันไม่อยากปฏิบัติแล้วอะไรอย่างนี้ จะทำให้พระพุทธศาสนาเสื่อมเสียค่ะ #ตอบ: ไม่ต้องกลัว พระพุทธศาสนาไม่เสื่อมด้วยเหตุนี้ แต่ที่น่ากลัวกว่าคือ กลัวว่า เราจะเสื่อมไปจากพระพุทธศาสนา นึกออกมั้ย? ที่ว่า “เสื่อมไปจากพระพุทธศาสนา” หมายถึงว่า เราเสื่อมศรัทธาลงไป เราไม่มาฝึก ไม่ศึกษาในศีล ในจิตและในปัญญา อย่างนี้เราก็จะเสื่อมไปเองจากพระพุทธศาสนา พระพุทธศาสนาก็ยังเป็นพระพุทธศาสนา ถึงแม้คนทั้งโลกนี้จะลืมพระพุทธศาสนาไปแล้ว พระธรรมวินัยที่แสดงความจริงอันนี้ ก็ยังคงเป็นจริงอยู่นั่นเอง เพียงรอให้บุคคลอีกบุคคลหนึ่งมาตรัสรู้ความจริงอันนี้ รอพระสัมมาสัมพุทธะองค์ต่อไป เท่านั้นเอง ทีนี้ถ้าเรา “เสื่อมไปจากพระพุทธศาสนา” การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าพระองค์นี้ก็ไม่เป็นประโยชน์กับเรา น่าเสียดายมากนะ เพราะเราอุตส่าห์เกิดมาเจอแล้ว ทีนี้เพื่อให้ปลอดภัย อย่าไปโชว์ตัวว่าเราเป็นนักปฏิบัติ เราไม่จำเป็นต้องไปป่าวประกาศว่า ไปปฏิบัติธรรมมานะ มาคอร์สมา อะไรอย่างนี้ ไม่ต้องไปบอกกับคนที่เขายังไม่พร้อมจะฟัง แต่คนที่ดูแล้วมีแววก็ชักชวนได้ ก็ดูเอาตามที่เหมาะสม ถ้าไปชักชวนหรือไปบอกกับคนที่เขาไม่พร้อมมันจะเจอสถานการณ์อย่างนี้ก็คือว่า เขาอาจจะมาลองดี “ยัยคนนี้ผ่านการปฏิบัติที่วัดนี้มาเนี่ย วัดนี้ดีสักแค่ไหน?” เขาก็จะลองแหย่แล้ว ถ้ามียี่ห้อติดว่าเราเป็นนักปฏิบัติเนี่ย เราก็จะมีคนมาลองดีอย่างนี้แหละ แต่ถ้าเราไม่มียี่ห้ออะไร เป็นคนธรรมดา คนธรรมดาก็กิเลสแบบคนทั่ว ๆ ไปเหมือนกัน แล้วเราก็ทำตามกิจวัตรของคนธรรมดา ไม่ต้องไปมีอะไรพิเศษไปจากคนธรรมดาทั่วไป จะแตกต่างจากเขาก็ตรงที่ มีความรู้สึกตัว แต่เราก็รักษาศีลด้วยนะ เพียงเราไม่ไปอยู่ในสถานการณ์ที่หมิ่นเหม่ที่จะผิดศีล เราก็ป้องกันตัวเองได้เยอะแล้ว งานอบายมุขเราไม่ไป เช่น เที่ยวเตร่กลางคืนเราไม่ไป เราก็รอดพ้นจากอันตรายอะไรอีกเยอะแยะเลย คนเขาชักชวนเราไปงานนั้นงานนี้ที่เสี่ยง ก็ไม่ไป ก็รักษาตัวรอดได้ เพื่อนอาจจะตำหนิติเตียนบ้าง กระแนะกระแหนบ้าง อะไรอย่างนี้นะ ก็อาจจะเป็นครั้งสองครั้ง ครั้งที่สามสี่ห้าเขาก็ชินแล้ว เขาไม่ชวนเราแล้ว ทีนี้ก็สบาย รอดตัวไป ส่วนงานอื่นที่เป็นเรื่องที่เป็นประโยชน์เราก็ทำ มีกิจกรรมดีๆ เราก็ทำ ถ้าเพื่อนกลุ่มนี้มันไม่เอาดี ไม่เอาประโยชน์เลย ก็ไม่ต้องเสียดาย ถ้าเรามีกิจกรรมใหม่ที่ดีทำ เราก็จะมีเพื่อนกลุ่มใหม่ พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากธรรมบรรยาย เรื่อง ฝึกใจให้เป็นอิสระ วันที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๒ ณ อาคารธรรมดีรุ่งโรจน์ ลิงค์ไฟล์เสียง 621215 ฝึกใจให้เป็นอิสระ-ธรรมดีรุ่งโรจน์ (ระหว่างเวลา๐๑.๒๘.๑๖ – ๐๑.๓๕.๑๘) http://bit.ly/391iGIs อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ #ความจริงโดยสมมติ กับ #ความจริงโดยปรมัตถ์ 🤔🤔 #ถาม : ช่วยอธิบายคำว่า “จิตรู้ในสิ่งที่อยู่เหนือบัญญัติ” เป็นอย่างไรคะ? #ตอบ : คือความจริงในโลกนี้ ที่จิตจะรู้ได้ มีความจริง ๒ แบบ คือ ๑. ความจริงโดยสมมติ กับ ๒. ความจริงโดยปรมัตถ์ ความจริงโดยสมมติ คือ ความจริงที่ขึ้นต่อการยอมรับของคน จริงตามที่กำหนดตกลงกันไว้ บางทีก็เรียกว่า “สมมติบัญญัติ” หรือ “สมมติสัจจะ” ความจริงโดยปรมัตถ์ คือ ความจริงที่มีอยู่ตามธรรมชาติ โดยไม่ขึ้นต่อการยอมรับของคน เรียกว่า ปรมัตถสัจจะ จะเรียกว่า เหนือบัญญัติ หรือ พ้นจากสมมติ ก็ได้ พ้นจากสมมติ ก็คือ สภาวะที่ท่านแยกออกมาเป็น ๔ อย่าง ได้แก่ จิต, เจตสิก, รูป, และ นิพพาน นี่เป็นความจริงโดยปรมัตถ์ จิต คือ ธรรมชาติที่รู้อารมณ์ เจตสิก คือ อาการหรือคุณสมบัติต่างๆ ของจิต รูป คือ รูปธรรมทั้งหมด นิพพาน คือ สภาวะที่ไร้กิเลสและไร้ทุกข์ ทีนี้ เวลาเราอยู่ในโลกปกติทั่วๆ ไปเนี่ย เราจะอยู่กับสมมติบัญญัติมาก เช่น วันนี้มาคุยกับ “พระกฤช” รวมกันกับทั้ง “พระชัยชนะ” ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” อย่างนี้นะ ชื่อนี้..เป็นสมมติบัญญัติ หมดเลย ฟังอาตมาแล้ว..งง ความงง เนี่ย..เป็นสภาวะหนึ่งในใจ เป็นอาการของจิต ถ้ารู้จัก ความงง.. ก็คือรู้ เจตสิก มีปรากฏการณ์อันหนึ่งเกิดขึ้นในใจ..ว่า งง เผอิญว่าฟังอาตมาไป..แล้วเกิด เข้าใจ ความเข้าใจ ก็เป็นเจตสิก เข้าใจ..แล้ว ดีใจ ความดีใจ..เป็นปรากฏการณ์อย่างหนึ่งในใจ เป็นเจตสิก คำว่า “ดีใจ”.. เป็นสมมติสัจจะ เป็นสมมติบัญญัติ แต่สิ่งหนึ่ง หรือสภาวะหนึ่งที่เกิดขึ้นในใจ ที่เราเรียกว่า ดีใจ เนี่ย.. เป็นปรมัตถสัจจะ ให้มารู้สภาวะที่ว่านี้ ที่ไม่ต้องไปเรียกชื่อมันก็ได้ รู้สึกว่าเมื่อกี้นี้มีอะไรเกิดขึ้นในใจ.. แล้วพอรู้ทัน.. มันก็ดับไป ตอนที่เผลอคิด.. ตอนคิดเนี่ย เรื่องราวในความคิด..ก็เป็นสมมติบัญญัติ แต่ตอนรู้ทันว่าเผลอคิด..มันจะไม่รู้ลงในเรื่องราว..จะรู้เพียงแค่ว่า เมื่อกี้เผลอคิด มีความเผลอเกิดขึ้นในใจ ไอ้ตอนที่รู้ว่าเผลอคิดเนี่ยนะ..มันไม่ลงในสมมติบัญญัติ จะเรียกว่า มีสติรู้ในสิ่งที่อยู่เหนือบัญญัติ ก็ได้ ถ้าคิด..แล้วรู้เรื่องราวในความคิดนะ..ก็อยู่ในเรื่องสมมติบัญญัติ นึกออกไหม? แต่ถ้า รู้เพียงว่าเมื่อกี้จิตมันเผลอไป..อย่างนี้ก็เรียกว่า รู้ปรมัตถสัจจะ ไม่หลงไปในสมมติบัญญัติ หรือสมมติสัจจะ #ถาม : เมื่อกี้เหมือนกับที่ โยมออกจากสมาธิเนี่ย แล้วก็เดินออกมาข้างนอกใช้ชีวิตปกติ แล้วจิตคิดเนี่ย แล้วเรารู้ พอเราเห็นความคิดนั้น ความคิดนั้นดับไป #ตอบ : ดับเองนะ? ถ้าดับเองเนี่ย..ก็คือเห็นว่า เมื่อกี้เผลอคิด แค่รู้..ไอ้ที่คิดก็ดับปั๊ปเลย! มันจะเห็นทันทีเลย แล้วก็มันแสดงความจริงทันทีเลยว่า..มันไม่เที่ยง แล้วที่มันดับเนี่ย..ดับเองด้วย เราไม่ได้ตั้งใจดับเลย..เราแค่รู้ นั่นแหละ ถ้าเห็นจริงนะ..มันจะเจริญวิปัสสนาทันทีเลย หรือถ้าไม่เจริญวิปัสสนา..ก็จะเอื้อให้เกิดวิปัสสนาได้ง่าย ๆ เพราะความจริงมันแสดงให้เห็นชัด ๆ เลยขณะนั้น ว่ามันเกิด-ดับ มันดับเองด้วย #ถาม : พระอาจารย์กฤชคะ แล้วอย่างเราออกจากสมาธิแล้วเนี่ย ปัญญาเกิดขึ้น อย่างเช่นว่า.. เรื่องราวที่เคยเกิดขึ้นในอดีต แล้วเราคิดไม่ออก แต่อยู่ดี ๆ เกิดขึ้นมา แล้วมีปัญญาตอบคำถามนั้นได้เองเลย #ตอบ : ใช่! คือจิตมันมีคุณภาพ แต่ว่าคล้าย ๆ กับว่า มันมีคำถามในใจอยู่ก่อนนะ! แต่ตอนทำกรรมฐานเนี่ย..ไม่ต้องไปสนใจคำถามนั้น คล้ายๆ ว่ามีเป้าหมายไว้นิดหนึ่ง จิตมันมีเป้าหมายของมันเองอยู่แล้วว่า..มันสงสัยเรื่องนี้ หรือมีติดขัดเรื่องนี้อยู่นะ แล้วพอจิตมันสงบลงไปนะ.. มันจะมีความรู้ขึ้นมาเองว่า.. “ไอ้ที่ติดขัดเนี่ย มันต้องหาทางออกแบบไหน?” หรือว่า.. “ควรจะทำอะไรกับมัน?” จะมีคำตอบออกมาเอง #ถาม : พระอาจารย์คะแล้วทำอย่างไรถึงจะพัฒนาต่อไปอีกนะคะ? จะมีวิธีฝึกยังไง? #ตอบ : ถ้าจะให้พัฒนาต่อ ก็คือทำประจำ #ถาม : โยมถนัดที่จะดูลมหายใจมากกว่าดูร่างกายที่เป็นอสุภกรรมฐานนะคะ #ตอบ: ก็เอาอย่างนี้นะ ก็ดูลมหายใจไป แล้วก็หายใจ..เพื่อรู้จิต หายใจไปนะ หายใจไป..แล้วก็รู้ทันจิต หายใจไป..แล้วรู้ทันความปรุงแต่งของจิต หายใจไป..แล้วก็เห็นว่าจิตมันเกิด-ดับ เห็นว่ามันเปลี่ยนแปลง หายใจไป..แล้วก็จะเข้าใจไปเรื่อย ๆ แล้วพอหายใจแล้ว.. ด้วยความเข้าใจจิตนี้นะ! หายใจแล้วหลุดพ้น ก็จะรู้ว่า..หลุดพ้นด้วย พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/W8m1Tx0SPQ0 (นาทีที่ 48:18 - 53:58) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๒๔ #การเจริญกรรมฐานให้ตั้งความหวังไว้ว่า #จะเรียนรู้เรื่องจิต 🤔🤔 #ถาม : เราจะทำสมาธิอย่างไร ให้สงบและเร็วต่อการปฏิบัติ ให้ได้ปัญญาค่ะ #ตอบ : โยมทำสมาธิอย่างไร? เคยทำไหม? #ถาม : ทำอยู่ค่ะ! ก็ทำเนืองๆ #ตอบ : ทำอย่างไร? ลองเล่าให้ฟังซิ! #ถาม : ก็ตื่นตีสาม-ตีสี่ เดินจงกรม ถ้าบางครั้งสติก็จะขาดไประยะหนึ่ง พอได้สักพักนึง ก็จะกลับคืนขึ้นมาใหม่ ก็จะมาดูกายดูใจ แต่อยากถามพระอาจารย์ตรงที่ว่าเราจะทำอย่างไรให้เราไม่ส่งจิตออกเลย มันเป็นชั่วขณะนึง แล้วเดี๋ยวก็ออกไป เดี๋ยวก็กลับเข้ามา #ตอบ : ทำไม่ได้! #ถาม : คือ ได้ค่ะ มันได้เป็นบางขณะ! #ตอบ : มันได้แป๊ปเดียว! คืออย่างนี้..ตอนเริ่มต้นทำเนี่ย เราปรารถนาอะไร? #ถาม : คือปรารถนาสงบอย่างเดียวค่ะ #ตอบ : ถ้าตั้งปรารถนาสงบเนี่ยนะ มันจะผิดหวัง มันจะไม่สมปรารถนา ก็ตั้งความปรารถนาใหม่ คือ ปรารถนาจะเรียนรู้เรื่องจิต ถ้าเราปรารถนาจะเรียนรู้เรื่องจิต.. – จิตดี..ก็รู้ – จิตไม่ดี..ก็จะรู้ เราจะมีความสุขสมปรารถนาอยู่เสมอกับการภาวนา และก็มีฉันทะที่จะทำภาวนาอยู่เรื่อย ๆ เพราะว่า เราจะเรียนรู้เรื่องจิต ถ้าเราจะทำเพียงแค่หวังสงบนะ พอไม่สงบ เราก็ไม่ชอบ เพราะมันผิดหวังใช่ไหม? หวังว่าจะสงบ แล้วมันไม่สงบก็ผิดหวัง #ถาม : พระอาจารย์ จะถามว่า พอเราไม่สงบเนี่ย หนูจะเปลี่ยนเป็นเดิน #ตอบ : นั่นสิ! มันก็เลยไม่เรียนรู้ เพราะว่า จริง ๆ เนี่ย มันควรจะเรียนรู้ว่าความไม่สงบก็เกิดขึ้นจริง แล้วพอรู้ทันว่า..เมื่อกี้มันไม่สงบ ตอนรู้ทันน่ะ..สงบแล้ว! ทีนี้ถ้าเราตั้งความหวังว่าจะทำความสงบ มันจะไม่เกิดการเรียนรู้ นึกออกไหม? มันก็จะเห็นว่า “แหม! ไอ้จิตนี่ มันไม่น่าจะเป็นอย่างนี้เลย” ก็รีบดึงกลับมา กลายเป็นวงจรอุบาทว์ คือ อยากสงบ-ไม่สงบ-ไม่ชอบ-ดึง-ไม่สงบ-เครียด #ถาม : ห้ามดึงใช่ไหมเจ้าคะ? #ตอบ : การดึงเป็นการแทรกแซง แล้วก็แฝงไว้ด้วยการไม่ยอมรับความจริง เราจะฉลาดได้ต่อเมื่อเห็นความจริง และเห็นมันแสดงความจริงด้วยว่า มันไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ฉะนั้น ให้ตั้งความหวังไว้ใหม่ว่า “จะเรียนรู้เรื่องจิต” ไม่ใช่จะไปบังคับจิตให้อยู่นิ่ง ๆ หรือให้สงบนะ เพราะว่าการตั้งใจจะให้สงบ หรือให้นิ่งเนี่ย พอจิตไม่สงบไม่นิ่ง เราก็จะไม่ชอบ แล้วเป็นทุกข์ แล้วก็ไปแทรกแซงทำจิตให้มันแปลก ๆ หรือว่าบังคับจิตให้มันอยู่กับที่นิ่ง ๆ นี่นะ ทำไม่ได้จริง แต่ถ้าเราจะเรียนรู้เรื่องจิต จิตดี..ก็รู้ จิตไม่ดี..ก็รู้ จิตสงบ..ก็รู้ จิตฟุ้งซ่าน..ก็รู้ ได้รู้ตลอดเลย และสมหวังตลอดด้วยนะ! ขอฝากเอาไว้สำหรับผู้จะเจริญกรรมฐานต่อไปว่า ให้ตั้งความหวังไว้ว่า “จะเรียนรู้เรื่องจิต” พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/FKI7va98dI0 (นาทีที่์ 1:52:15 – 1:55:40) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๒๐ #ทำไมหมาชอบมาหอนตอนเวลาทำวัตรสวดมนต์ 🤔🤔 #ถาม : เวลาเปิดเสียงสวดมนต์ทำวัตรเช้า-เย็นทางทีวี ตอนกลางคืน แล้วเปิดดังมาก หมามาหอนที่บ้านประจำเลยค่ะ แล้วหมาที่อื่นก็จะมาหอนที่บ้านโยมตลอดเลยค่ะ อยากถามว่าทำไมเป็นอย่างนั้นคะ? #ตอบ : ไม่เป็นไรหรอก เปิดไป! มันคงอยากจะร่วมสวดมนต์ด้วยน่ะ! บางทีนะ คนเราเป็นนักปฏิบัติเนี่ยนะ แต่ปฏิบัติยังไม่ถึงที่ ปฏิบัติแล้วก็มีโมหะ มีความฟุ้งซ่าน ทำแล้วก็บางทีก็มีอกุศลอะไรบางอย่างเกิดขึ้น ไม่รู้ตัวนะ พอตายไปเนี่ยนะ กุศลมันไม่พอ มันไปเสวยอกุศลก่อน ไปเสวยวิบากในแง่ที่ไม่ดีก่อน บางทีก็กลายเป็นสุนัข สุนัขบางตัวเนี่ยนะ พอเกิดเป็นสุนัขแล้วเนี่ย ใจยังเป็นคนอยู่ คนพูดอะไรเนี่ยนะ ฟังรู้เรื่องหมดเลย แต่จะพูดสื่อกับคนให้รู้เรื่องนี่..พูดไม่ออก จะส่งเสียง อยากจะพูดอะไรกับคนเนี่ยนะ..มันได้แต่เสียงเห่า บางทีมีเสียงอย่างนี้ ได้ยินเสียงสวดมนต์นะ ก็อยากจะสวดมนต์กับเขาด้วยนั่นแหละ บางทีมันอยากจะสวดด้วย ให้นึกว่าเนี่ย มันก็เคยเป็นคนมาก่อน แต่ว่ามันเป็นคนที่ทำบุญยังไม่ถึงพร้อม เราได้ยินเสียงหมาหอนทีไรนะ ให้เตือนตัวเองเลยว่า.. “เราเป็นนักปฏิบัตินี่นะ! จะไม่พลาดให้เป็นอย่างนี้อีกแล้ว” คือเวลามีอะไรเกิดขึ้นกับใจ มีกิเลสเกิดขึ้นกับใจ เราจะรู้ทัน จะไม่ปล่อยเพลินหลงคิดยาว ๆ ไอ้หลงคิดยาว ๆ เนี่ยนะ เขาเรียกว่า ตกอยู่ในโมหะ สัตว์เดรัจฉานเนี่ย เป็นกลุ่มของสัตว์โลกประเภทที่มีโมหะมาก จะแบ่งกลุ่มของสัตว์โลกอย่างนี้นะ ว่ากิเลสตัวไหนเด่น? เช่น โทสะเด่น..พวกโทสะมาก ๆ นี้นะ ส่วนใหญ่แล้วจะไปเกิดเป็นสัตว์นรก พวกมีความโลภมาก ๆ อยากได้นู่นอยากได้นี่อยู่เรื่อย ๆ นี่นะ แล้วก็ไปทำผิดศีล ส่วนใหญ่ก็จะกลายเป็นเปรต พวกที่ถือตัวมาก ๆ มีความหวาดระแวง แล้วก็เจ้าความคิดเจ้าความเห็นนี่นะ แล้วเป็นพวกหวาดระแวงด้วย พวกนี้จะไปเป็นอสูรกาย พวกที่มีโมหะมาก ๆ หลงเพลิน ลองดูสิ! เวลาสุนัขมันนอน มันนอนไม่มีสติหรอก เพลิน ๆ แมวอยู่บ้าน..เคยเลี้ยงแมวไหม? แมวก็นั่งกระดิกหางไปเรื่อย ๆ มันไม่รู้สึกตัวหรอก มันเรียกว่า สะสมโมหะ พวกกลุ่มโมหะนี่..ก็จะกลายเป็น สัตว์เดรัจฉาน จะเห็นว่า สัตว์เดรัจฉานเนี่ยกลุ่มใหญ่ มีเพื่อนเยอะ แต่เราอย่าไปเป็นเพื่อนเขาเลย เราก็พัฒนาจิตใจตัวเอง ให้ดูว่าสัตว์พวกนี้นะ..น่าสงสาร บางทีก็เป็นคนที่ใฝ่ดีมาก่อน แต่ใฝ่ดีแบบหมดกำลัง กำลังของเขาน้อย ใฝ่ดีอยู่แป๊บเดียว ดีไม่นาน สติไม่มากพอ ไม่พอที่จะเห็นกิเลสที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะพวกสัตว์เดรัจฉานที่เราเห็นนี่นะ ส่วนใหญ่จะเป็นพวกโมหะมาก พอโมหะมาก ตายไปพร้อมกับโมหะ ก็จะไปเป็นสัตว์เดรัจฉาน พอเป็นสัตว์เดรัจฉานแล้ว รู้สึกถึงตัวเองแล้วเนี่ย.. “อ้าว! เราเคยยืนสองขา ต้องมายืนสี่ขา ต้องมาอยู่กับพวกที่เป็นสัตว์เดรัจฉาน เป็นตัวขวาง ๆ ด้วยกัน เวลาจะส่งเสียงคุยกับใคร ก็เคยพูดได้ ก็พูดไม่ได้แล้ว”..เขาจะตกใจเลยนะ! ทีนี้เวลาได้ยินเสียงธรรมะ หรือเสียงสวดมนต์เนี่ย มันจะเป็นการเตือนสติเลยว่า.. “โห! เสียงสวดมนต์แล้ว” บางทีเขาจะหอนรับดีใจ มันมีแง่นี้อยู่นะ! อย่าไปกลัวว่า.. “เอ๊ะ! ผีมาหรือเปล่า?” มีสุนัขบางตัวนี่นะ ครูบาอาจารย์เคยเล่าให้ฟังว่ามันรู้สึกตัว เหมือนเป็นคนที่ฝึกสติมา แต่พลาดยังไงก็ไม่รู้? กลายไปเป็นสุนัข ตอนมันอยู่นี่นะ มันจะพยายามทำบุญ เวลาคนให้อาหาร ถ้ามีแมวมา..มันจะยังไม่กิน จะให้แมวกินก่อน ถ้ามีนกมา..มันยังไม่กิน ให้นกกินก่อน.. รู้จักให้ทาน ไม่ส่งเสียงเห่าพร่ำเพรื่อ รู้จักรักษาวาจาของมัน ไม่ส่งเสียงกวนใครพร่ำเพรื่อ จะเห่าเหมือนกัน เพราะสุนัขก็ต้องเห่าใช่ไหม? เวลามีคนมาหน้าบ้าน ดูท่าทีแล้ว ดูไม่ดี..ก็เห่า เพื่อให้เจ้าของได้รู้ว่ามีคนมา ประมาณนี้นะ ทำหน้าที่อย่างนี้ แต่ว่าไม่ใช่เห่าน่ารำคาญ เป็นสุนัขที่มีมารยาทดี แสนรู้ เลี้ยงง่าย รู้จักให้ทาน เวลามีอะไรให้สัตว์อื่น สัตว์อื่นที่ดูอ่อนแอกว่าก็เอื้อเฟื้อ ตอนตายเนี่ย ตายด้วยความรู้สึกตัว #ถาม : สุนัขบ้านโยมมันใจร้ายค่ะ #ตอบ : ก็เป็นพวกที่มีโมหะด้วย แล้วก็ใจร้ายด้วย #ถาม : มันฆ่าแมวค่ะ..บอกมันว่าทำไมใจร้ายจัง #ตอบ : ให้อภัยมัน มันประเภทว่า สติยังไม่ค่อยดี ก็สั่งสอนมันไปนะ ค่อย ๆ สอนมันไป จริง ๆ แล้วคือ ที่อยากจะบอกก็คือว่า ให้ปรากฏการณ์ต่าง ๆ ในรอบตัวเนี่ย ให้มันเตือนตัวเอง ไม่ใช่ได้ยินเสียงหมาหอน แล้วก็สงสัยว่า.. “เอ๊ะ! มันเกิดอะไรขึ้น จะมีใครมา? หรือมันปวดหูหรือเปล่า?” แล้วก็ไปปิดเสียงสวดมนต์ซะ อย่างนี้นะ ในกรณีนี้ ให้มันเตือนตัวเองว่า.. สัตว์จริง ๆ แล้วเนี่ย มันก็คือเคยเป็นคน เทวดาทั้งหลายก็เคยเป็นคน เปรตทั้งหลายก็เคยเป็นคน สัตว์นรกทั้งหลายก็เคยเป็นคน แต่ว่าคนที่ทำกรรมต่างกัน ทำกรรมอะไรไว้ มันก็รับวิบากแบบนั้น ทำกุศลกรรม ก็ได้รับวิบากที่เป็นกุศล ทำกุศลกรรม ถ้าตายด้วยกุศล.. ก็จะไปเป็นเทวดา ถ้าทำอกุศลไว้มาก ตายไปแล้ว ก็เสวยวิบากที่เป็นอกุศล ก็กลายเป็น สัตว์เดรัจฉาน, เป็นเปรต, เป็นอสุรกาย, เป็นสัตว์นรกอย่างนี้เป็นต้น เรียกว่า อยู่ในทุคติ เหล่านี้ล้วนเคยเกิดเป็นคน แล้วเราก็ตอนนี้ขณะนี้เป็นคนอยู่ เวลาเขามีปฏิกิริยาอะไรเกี่ยวกับโลกนี้ ก็เตือนตัวเอง :- เราจะไม่โกรธ..ถ้าโกรธก็จะรู้เร็วๆ ไม่สร้างเหตุที่จะเป็นสัตว์นรก เราจะไม่โลภ.. ถ้าโกรธก็จะรู้เร็วๆ ไม่สร้างเหตุที่จะกลายเป็นเปรต เราจะไม่หลง.. ถ้าหลงก็จะรู้เร็วๆ ไม่สร้างเหตุที่จะกลายเป็นสัตว์เดรัจฉาน ถ้ากิเลสมันเกิดขึ้นแล้ว ให้รู้ทันไว ๆ เพราะเราเป็นปุถุชน ย่อมมีความโลภ, มีความโกรธ, มีความหลงอยู่เป็นปกตินะ ถ้ารู้ทันไว ๆ ความโลภ, ความโกรธ, ความหลงทั้งหลายก็จะไม่มีอิทธิพลมาครอบงำใจเรา ฉะนั้น แม้จะมีกิเลสอยู่เป็นปุถุชนธรรมดาที่มีกิเลสนะ อาศัยกิเลสนั้นพัฒนาจิตใจตัวเอง อย่าให้กิเลสครอบงำ แล้วทำให้ไปสร้างกรรม แล้วเราจะกลายเป็นผู้เสวยวิบากแห่งกรรมที่เป็นอกุศลเหล่านั้น ดูตัวอย่างสุนัขแมวที่เราอยู่ใกล้ชิดนี่แหละ ให้เตือนตัวเองอยู่เรื่อย ๆ ว่า สัตว์ในภพอื่นก็มี เห็น ๆ กับตานี่คือ พวกสัตว์เดรัจฉานนั่นเอง แล้วเราจะฉลาดมากขึ้น แล้วก็จะมีฉันทะที่จะประพฤติปฏิบัติธรรม เพื่อป้องกันตนเอง เรียกว่า สร้างฉันทะเพื่อมีหิริและโอตตัปปะด้วย เห็นเขาเป็นทุกข์ ก็ไม่อยากจะเป็นทุกข์อย่างนั้น มีหิริ คือมีความละอายใจต่อการทำบาป มีโอตตัปปะ คือมีความเกรงกลัวต่อการรับผลของบาป ใช้สิ่งที่ปรากฏอยู่รอบตัวเป็นประโยชน์ เพื่อเตือนตน และพัฒนาตนนะ พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากการตอบปัญหาธรรม ในรายการ “ธรรมะสว่างใจ” วันที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ ลิงค์วีดีโอ https://youtu.be/FKI7va98dI0 (นาทีที่ 1:43:05 – 1:52:14) อ่านต่อ ... #นิมฺมโลตอบโจทย์ ๒๒๐ #ไม่เข้าใจอนัตตลัษณะ 🤔🤔 #ถาม : ในเมื่อทุกสภาวะมันเป็นอนัตตา แล้วเราจะทำอย่างไร? กำหนดอย่างไร? #ตอบ : ความหมายของ “อนัตตา” นัยหนึ่ง มีความหมายว่า “ไม่เป็นไปในอำนาจ” ก็คือ ไม่มีใครมีอำนาจบังคับ ทำได้เพียง ศึกษาให้รู้เหตุปัจจัย แล้วทำให้ถูกตามเหตุปัจจัยนั้น ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “บุคคลย่อมไม่ได้ตามปรารถนาในรูปว่า รูปของเราจงเป็นอย่างนี้ รูปของเราอย่าได้เป็นอย่างนี้” (และในขันธ์อื่นๆ ก็เช่นเดียวกัน) อธิบายขยายออกมาเป็นข้อให้ชัดขึ้นได้ดังนี้ ๑. สิ่งทั้งหลายทั้งปวงไม่มีตัวตน รูปธรรมนามธรรมทั้งหลายเกิดดับ ไม่ยืนยงคงที่ ๒. สภาวะต่างๆ ที่ปรากฏ ก็เกิดจากองค์ประกอบมากมายมาประชุมกัน ๓. บรรดาองค์ประกอบเหล่านั้นก็เกิดดับตลอดเวลา ๔. การเกิดดับขององค์ประกอบเหล่านั้นก็สัมพันธ์กัน ในลักษณะที่เป็นปัจจัยแก่กัน ๕. การที่เป็นปัจจัยกันและกัน เนื่องกัน กลายเป็นกระบวนธรรม และมีกระบวนธรรมย่อยๆ หลายกระบวน ๖. กระบวนธรรมย่อยๆ ทั้งหลาย ก็มีความสัมพันธ์เป็นปัจจัยต่อกันอีก ที่คนทั่วไปทุกข์กันทุกวันนี้ จะพูดว่าเป็นเพราะ “ไม่เข้าใจอนัตตลักษณะ” ก็ได้ คือ ๑. เข้าใจว่า “มีเรา” ๒. ไม่รู้ว่า สิ่งเหล่านี้เป็นเพียงสภาวะ ๓. ไม่เคยเห็นสภาวะเกิดดับ ๔. ไม่รู้ว่า สภาวะต่างๆ สัมพันธ์เป็นเหตุปัจจัยต่อกัน ๕. ไม่รู้กระบวนธรรมแห่งเหตุปัจจัยต่างๆ ๖. จึงอาศัยแต่อยากให้เป็นอย่างนั้น อยากไม่ให้เป็นอย่างนี้ แล้วก็จะได้ผล แต่ไม่ทำเหตุที่จะให้เกิดผลนั้น การเรียนรู้เรื่อง “อนัตตา” จึงไม่ใช่ว่าจะไม่ทำอะไร แต่ทำตามเหตุปัจจัย เพื่อให้ได้ผลตามจุดมุ่งหมาย ต้องการพ้นทุกข์ คือนิพพาน ก็ต้องทำเหตุ คือ มรรค มรรคจะเกิด ก็ต้องทำเหตุ คือ ทำองค์ทั้ง ๘ ของมรรคให้สมบูรณ์ รู้กายรู้ใจ ก็เป็นเหตุให้เกิดสติ รู้จนจำสภาวะได้แม่น ก็เป็นเหตุให้เกิดสัมมาสติ รู้สภาวะบ่อย ๆ กุศลเกิดบ่อย ก็ได้ความเพียรที่ถูกต้อง มีสัมมาวายามะ รู้ทันกิเลส กิเลสดับ เหตุที่จะผิดศีลก็ดับ ก็มีสัมมาวาจา, สัมมากัมมันตะ และ สัมมาอาชีวะ คิดไม่ดีก็รู้ ก็เป็นเหตุให้เกิดสัมมาสังกัปปะ รู้ทันจิตเคลื่อน ก็เกิดจิตตั้งมั่น มีสัมมาสมาธิ มีสมาธิที่ถูกต้อง คือจิตตั้งมั่น เห็นไตรลักษณ์ของรูปนาม ก็เป็นเหตุให้เกิดปัญญา มีสัมมาทิฏฐิ มีแต่เรื่องทำเหตุทั้งนั้นเลย ทำเหตุปัจจัยทั้งหลายพอแก่การให้ผลแล้ว ผลก็เกิดขี้นมาเอง เพราะว่ามันเป็น “อนัตตา” พระอาจารย์ฤฤช นิมฺมโล ๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ อ่านต่อ ... FacebookTwitterLine
