ถาม : กราบนมัสการพระอาจารย์.. ขอเรียนถามว่า “อลัชชี” คือบุคคลประเภทใดบ้างเจ้าคะ ?

ตอบ : อลัชชี แปลว่า ผู้ไม่มีความละอาย ผู้หน้าด้าน

โดยมากจะใช้คำนี้กับพระภิกษุที่มักจะประพฤติผิดศีลผิดพระวินัย ละเมิดพุทธบัญญัติ โดยจงใจละเมิด หรือทำผิดแล้วไม่แก้ไข

ในพระวินัยอธิบายว่า
การต้องอาบัติของพระภิกษุ มีได้ด้วยอาการ ๖ อย่าง คือ
๑. ด้วยความไม่ละอาย
๒. ด้วยความไม่รู้
๓. ด้วยความสงสัยแล้วขืนทำ

๔. ด้วยความสำคัญผิดในสิ่งที่ไม่ควรว่าควร
๕. ด้วยความสำคัญผิดในสิ่งที่ควรว่าไม่ควร
๖. ด้วยความหลงลืมสติ

ในข้อ ๑ ต้องอาบัติด้วยความไม่ละอายนี้ นับว่าเลวที่สุด ซึ่งก็คือ “พระอลัชชี” หรือ “อลัชชีภิกษุ” นี่เอง

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า

“ภิกษุแกล้งต้องอาบัติ ปกปิดอาบัติ และถึงความลำเอียงด้วยอคติ, ภิกษุเช่นนี้ เราเรียกว่า อลัชชีบุคคล”

อลัชชีภิกษุ แม้จะเป็นผู้รอบรู้เล่าเรียนมาก อาจจะดูเรียบร้อย แต่เห็นแก่ลาภยศ ก็แกล้งกล่าวให้ผิดแบบแผน แสดงวาทะนอกธรรมนอกวินัย ย่อมทำอันตรายอย่างมากมายทั้งแก่ตน

และแก่พระศาสนา อาจทำให้สงฆ์ร้าวฉาน หรืออาจถึงขั้นทำให้สงฆ์แตกแยกได้

ลัชชีภิกษุ คือภิกษุผู้มีความละอาย มีหิริและโอตตัปปะ ยอมเป็นผู้ใฝ่ศึกษา แม้ตายก็ไม่มีความจงใจกล่าวให้ผิดแบบแผน ด้วยความเคารพในพระธรรมวินัย

ลัชชีภิกษุ แม้จะไม่มีความสามารถในการแสดงธรรม แต่มีปฏิปทาตรงตามพระธรรมวินัย ก็นับได้ว่าเป็นผู้รักษาสืบทอดพระศาสนา ควรแก่การสักการะบูชา เป็นเนื้อนาบุญ

๓๐ เมษายน ๒๕๖๐