วรรคทอง..วรรคธรรม #๕๒

มีปัญญา..จึงพ้นทุกข์

เบื่อแบบปัญญานี่นะ..มันไม่ได้มีโทสะ
คือ มันเห็นเกิด-ดับ
เห็นเกิด-ดับ อยู่เรื่อยๆ นะ
เห็นเกิด-ดับ เห็นซ้ำไปซ้ำมา..
เห็นซ้ำไปซ้ำมา.. จนมันเห็นโทษ.. เห็นโทษของจิตที่มันเกิดตามภพภูมิต่างๆ

บางทีเราก็ไปเพ่ง..เกิดเป็นภพภูมิของ ‘พรหม’
บางทีก็มีความสุขดี..ก็เป็นภพภูมิของ ‘เทวดา’
แต่ทุกครั้งที่เกิด..ก็ดับทุกที!
ทุกครั้งที่เกิด..ดับทุกที!

เห็นไปเรื่อยๆ นะ
ทุกครั้งที่เกิด-ดับทุกที!
เดี๋ยวก็มีความสุขดี..แล้วก็ดับ!
เดี๋ยวก็มีความทุกข์..แล้วก็ดับ!
เดี๋ยวก็หงุดหงิด เดี๋ยวก็ฟุ้งซ่าน หงุดหงิดทีไรนะ..ก็เป็น ‘สัตว์นรก’
ฟุ้งซ่านทีไร..ก็เหมือนเป็น ‘สัตว์เดรัจฉาน’

จิตแต่ละขณะๆ มันเป็นคุณสมบัติของภพต่างๆ
จิตโลภ..ก็เป็นคุณสมบัติของพวก ‘เปรต’ จิตที่มีความละอายและความเกรงกลัวต่อบาป..ก็เป็นภพภูมิของ ‘เทวดา’
จิตที่ทำสมาธิได้ แม้ชั่วขณะแวบๆ มีความสงบอยู่ชั่วแวบๆ ..ก็เป็นภพภูมิของ ‘พรหม’

แต่ทุกครั้งเลย ถ้าเรามีสติตามดูสภาวะไปเรื่อยๆ นะ!
จะเห็นว่า มันเกิด..แล้วก็ดับ มันเกิด..แล้วก็ดับ
เห็นซ้ำๆ อย่างนี้นะ..จะกลัว!
กลัวต่อการเกิดในภพต่างๆ
เห็นภพต่างๆ เป็นเหมือนถูกไฟไหม้
ไปเกิดทีไร..ก็ต้องตาย
เกิดทีไร..ก็ตาย
มีโทษประหาร รออยู่ทุกภพเลย
ไปเกิดเป็นพรหม ก็ต้องถูกประหาร..ตายจากพรหม
ไปเกิดเป็นเทวดา ก็ถูกประหาร..ตายจากเทวดา
เกิดเป็นคน ก็ต้องถูกประหาร..ตายจากคน
ตายเอง!..ไม่ต้องรอให้คนอื่นประหารนะ!
มันหมดอายุของมันเอง
ถ้ามันถูกฆ่าตาย ก็แสดงว่าตายก่อนอายุขัยไปอีก

ฉะนั้น ทุกครั้งที่เกิดในภพภูมิต่างๆ จะต้องมีโทษประหาร คือ “ตาย” มีความตายรออยู่เสมอ!
ทุกครั้งที่เกิด จะมีดับรออยู่เสมอ
จะเห็นเหมือนเป็นโทษเป็นภัย
จะเบื่อหน่ายจากการอยู่ในภพ
เห็นความเกิด..ดับ เห็นโทษเห็นภัยของมัน
อยากจะพ้นไปนะ..แต่พ้นไม่ได้

ทุกครั้งที่อยากจะพ้นนะ มันไม่รู้จะพ้นไปไหน
เพราะขันธ์ ๕ อยู่ที่ไหน มันก็มีภพที่นั่น

ถ้ามีแค่ขันธ์ ๑ จะมีภพมั้ย? มีอยู่ที่ไหน? ก็เป็นภพ เป็น’พรหมลูกฟัก’ มีแต่รูป ไม่มีจิต

ส่วนภพที่มีเพียงขันธ์ ๔ เป็นยังไง รู้จักมั้ย?
รู้จักสัตว์ที่มี ๔ ขันธ์ มั้ย?
คือผู้ที่ทำอรูปฌาน ตายไปแล้วก็เป็น ‘อรูปพรหม’
อรูปพรหม คือไม่มีรูป
เคยเป็นคนมีขันธ์ ๕
ทำอรูปฌานแล้วตาย
ตอนเข้าอรูปฌานกลายเป็นอรูปพรหม
ไม่มีรูป ก็เหลือแต่ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ นี่เป็นภพของขันธ์ ๔

สัตว์นอกนั้นมีขันธ์ ๕
สัตว์เดรัจฉานมีขันธ์ ๕ สัตว์นรกมีขันธ์ ๕ เปรตมีขันธ์ ๕ เทวดามีขันธ์ ๕ รูปพรหมมีขันธ์ ๕ มนุษย์มีขันธ์ ๕
มีขันธ์ก็ต้องไปหาที่อยู่ของขันธ์
ที่จะพ้นไปนะ..
ก็ต้องเกิดจากปัญญามีความเข้าใจ แล้วมันทิ้งขันธ์ไป

แต่ตอนนี้ อาจจะยังไม่ถึงขั้นนั้น
เอาแค่ว่า เห็นมันเกิดดับ..เห็นมันเกิดดับ นะ
ความเบื่อหน่าย ที่เป็น ‘#นิพพิทาญาณ’
คำนึงเห็นด้วยความหน่าย
(ญาณขั้นที่ ๘ ในโสฬสญาณ ๑๖-ผู้ถอดคำ)
คือเห็นมันเกิดดับ จนเบื่อที่จะเกิดในภพ
เพราะอยู่ที่ไหนก็ดับทุกที อยู่ที่ไหนก็ตายทุกที
อยู่ไม่ได้แล้ว ก็ต้องหาทางไป
ซึ่งไม่มีทาง!.. ไม่มีทาง… มีแต่ภพรอดักอยู่ตลอดเลย..!
ต้องไปด้วยปัญญา..เห็นโทษภัยของขันธ์ ๕ นี้ ไม่ใช่เห็นเฉพาะโทษภัยของภพอย่างเดียว
เห็นโทษภัยของขันธ์ ๕ นี้
สุดท้ายแล้ว..ตัวขันธ์ ๕ นี่แหละ..เป็นทุกข์!
ไม่ใช่ว่าภพภูมิทั้งหลายเป็นทุกข์
เห็นขันธ์ ๕ นี้..เป็นทุกข์!

ธรรมบรรยายโดย พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล
คอร์สปฏิบัติธรรมเนยยะ
ณ ศูนย์ฝึกอบรม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย บางปะกง
วันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๘
บรรยายช่วงค่ำ
ไฟล์ 581127-พระอาจารย์กฤช ช่วงค่ำเกมส์ถั่ว2 Track 581127_12.มีปัญญาจึงพ้นทุกข์
สามารถดาวน์โหลดเพื่อรับฟังเสียงได้ที่ลิงก์ http://bit.ly/1IQr4eQ