ถาม : “โมหะ” นี่คืออะไรคะ ?
แล้วมันเกี่ยวกับ “ความหลง” ยังไงคะ ?

ตอบ : “โมหะ” มีลักษณะ มีการทำงาน
มีผลปรากฏ และมีเหตุใกล้ให้เกิด
ที่เราจะสามารถสังเกตได้ ดังนี้ :-
– มีลักษณะ คือ ไม่รู้ความจริงของสภาวธรรม
– งานของมัน คือ ทำให้มีการปกปิดสภาวะแห่งอารมณ์
– ผลที่ปรากฏ คือ ความมืดมน
– มีความใส่ใจในอารมณ์โดยไม่แยบคาย เป็นเหตุใกล้ให้เกิด

ฉะนั้น สภาวะที่เรียกว่า หลง เผลอ เหม่อ
ซึม ทื่อ มึน ไม่รู้เนื้อรู้ตัว มัว มืดมน หรือ
ใจลอย อย่างนี้จัดเข้าใน “โมหะ” ทั้งหมด

แต่ทันทีที่รู้ว่าเมื่อกี้นี้ หลง เผลอ เหม่อ ซึม
ทื่อ มึน ไม่รู้เนื้อรู้ตัว มัว มืดมน หรือ
ใจลอย อย่างใดอย่างหนึ่งก็ได้ ขณะที่รู้นั้นโมหะก็ดับ กลายเป็นสติขึ้นมา

เราก็มาใส่ใจในสิ่งที่เกิดขึ้นกับจิตเมื่อกี้นี้บ่อย ๆ
ก็จะสามารถเปลี่ยน “หลง” … เป็น “รู้” ได้
หลงบ้าง รู้บ้าง อย่างนี้บ่อย ๆ ก็จะเกิดปัญญาขึ้นมาเป็นลำดับ

พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล
เรียบเรียงจากตอบโจทย์บนนิมฺมโลเพจ
วันที่ ๑๙ มกราคม ๒๕๕๙