ถาม : อยากจะเรียนถาม พอจ.กฤช
เวลาใส่บาตรพระ พระให้พร เราต้องยืนหรือนั่งลง (คุกเข่า) รับพรครับ
ตอบ : จะรับพรในอิริยาบถไหนก็ได้ เพียงขอให้อยู่ในอาการเคารพและนอบน้อม แต่ฝ่ายพระภิกษุท่านต้องระวัง เพราะการสวดให้พรก็เปรียบได้กับการแสดงธรรม เช่น คำให้พรที่เราคุ้นชิน..
อะภิวาทะนะสีลิสสะ นิจจัง วุฑฒาปะจายิโน จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง ฯ
เป็นการแสดงธรรมว่า ธรรม ๔ ประการ คือ อายุ วรรณะ สุข และพละกำลัง ย่อมเจริญแก่บุคคลผู้มีปกติไหว้กราบ มีปกติอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่เป็นนิตย์
ทีนี้ ในพระวินัย ส่วนที่ว่าด้วยการแสดงธรรม มีอยู่ข้อหนึ่ง ทรงบัญญัติไว้ว่า
“ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า เรายืนอยู่ จักไม่แสดงธรรม แก่คนที่ไม่เป็นไข้ที่นั่งอยู่”
ยังมีสิกขาบทที่เกี่ยวข้อง ที่น่าสนใจอีก ๒ ข้อ คือ
“ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่คนที่ไม่เป็นไข้ ที่สวมเขียงเท้า”
“ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่คนที่ไม่เป็นไข้ ที่สวมรองเท้า”
เขียงเท้า คือรองเท้าที่ทำจากไม้ ถ้าพระให้พรในระหว่างบิณฑบาต โยมจะลำบากใจตรงที่ว่า รองเท้าสมัยนี้บางทีก็ถอดยาก จะนั่งรับพร พระท่านก็จะผิดพระวินัย จะยืนรับพร บางคนก็ตำหนิว่ายืนค้ำหัวพระ
ดังนั้น เพื่อเป็นการตัดปัญหา อาตมาจึงนิยมไม่ให้พรในระหว่างการเดินบิณฑบาต ซึ่งส่งผลดีกับทั้งสองฝ่าย ฝ่ายพระภิกษุก็ไม่ผิดพระวินัย ฝ่ายฆราวาสก็ไม่ลำบากใจและไม่ถูกตำหนิติเตียน
ถาม : พระสามารถรับของจากสีกาโดยตรง โดยไม่มีผ้ารับประเคนได้หรือไม่ ?
ตอบ : ถ้าว่าตามพระวินัยเป๊ะ ๆ ก็ต้องตอบว่า.. ได้
แต่ที่มีประเพณีให้พระภิกษุใช้ผ้ารับ เมื่อผู้ประเคนเป็นผู้หญิง ก็มีเหตุผลนะ
เพราะเรื่องกามเป็นเรื่องที่หักห้ามกันยาก
การรับของจากอุบาสิกา ถ้าไม่ระวังให้ดี ก็มีโอกาสที่จะถูกเนื้อต้องตัวกันได้
และก็เป็นเหตุให้พระภิกษุ ต้องอาบัติชั่วหยาบได้
ฉะนั้น ครูบาอาจารย์ของไทยจึงให้มีประเพณีการใช้ผ้ารับประเคนขึ้นมา
เพื่อป้องกันทั้งพระภิกษุและอุบาสิกา ไม่ให้ใกล้ชิดกันเกินไป
อันเป็นการเอื้อเฟื้อพระวินัยอีกส่วนหนึ่งด้วย
ในความเห็นของอาตมา
ก็ควรรักษาประเพณีนี้ไว้
เพราะพระท่านก็ไม่ได้เดือดร้อนอะไร
แถมยังปลอดภัยมากขึ้นอีกต่างหาก
พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล
เรียบเรียงจากตอบโจทย์บนนิมฺมโลเพจ
วันที่ 22 มิถุนายน 2559