ถาม : ดูเหมือนว่าการศึกษาและปฏิบัติ ไม่ค่อยเน้นเรื่องมรรคมีองค์ ๘ บางแห่งเน้นวิปัสสนา ซึ่งไม่อธิบายว่าอยู่ในองค์ใดของมรรค แต่กลับอธิบายถึงญาณระดับต่าง ๆ
ตอบ : ไม่ว่าจะเน้นเรื่องมรรคมีองค์ ๘ หรือเน้นเรื่องวิปัสสนา ก็เรื่องเดียวกัน
วิปัสสนา เรียกเต็ม ๆ ว่า วิปัสสนาภาวนา
อยู่ในหมวดธรรมที่ชื่อว่า ภาวนา ๒ ได้แก่
๑. สมถภาวนา
๒. วิปัสสนาภาวนา
ทั้งภาวนา ๒ และ มรรคมีองค์ ๘ ต่างก็เป็น “ภาเวตัพพธรรม” คือธรรมที่พึงปฏิบัติ
ทีนี้ก็สุดแล้วแต่ผู้สอน จะนำธรรมหมวดไหนมาอธิบายหรือมาเน้น
ซึ่งสุดท้ายก็เรื่องเดียวกันอยู่ดี
๑๓ มกราคม ๒๕๖๐
เรียบเรียงจากตอบโจทย์บนนิมฺมโลเพจ
วันที่ ๑๓ มีนาคม ๒๕๖๐