#นิมฺมโลตอบโจทย์ #พัฒนาสมาธิให้เจริญปัญญา #เจริญสมาธิแบบจิตตั้งมั่น ถาม : จะพัฒนา สมาธิ ให้เจริญปัญญาต่อได้อย่างไรคะ ตอบ : ทำสมาธิแบบไม่หวังสงบนะ แต่ทำเพื่อให้เห็นการทำงานของจิต เช่นเห็นว่า จิตเผลอ จิตฟุ้งซ่าน ฯลฯ ตอนนี้เรียกว่า เจริญสติ เห็นบ่อยๆ บางทีจะเห็นว่า ความเผลอเป็นส่วนหนึ่ง ตัวรู้เป็นอีกส่วนหนึ่ง เป็นผู้รู้ผู้ดู ตอนนี้เรียกว่า เจริญสมาธิแบบจิตตั้งมั่น คือฝึกให้มีจิตผู้รู้ ตอนที่มีจิตผู้รู้ ก็เริ่มเกิดปัญญาขั้นต้น คือเริ่มเห็นชีวิตแยกเป็นส่วนๆ เช่น เห็นกายเป็นส่วนหนึ่ง มีผู้รู้อยู่ต่างหาก เห็นกิเลสเป็นส่วนหนึ่ง มีผู้รู้อยู่ต่างหาก เป็นต้น ปัญญาขั้นต่อไป ก็จะเห็นว่า สิ่งที่ถูกรู้ทั้งหลายมีลักษณะเหมือนๆกันอยู่ว่า มันไม่มี..แล้วก็มี มันมี..แล้วก็ดับไป หายไป ตอนที่ปรากฏอยู่..ก็ถูกบีบคั้นให้คงอยู่ต่อไปไม่ได้ ปรากฏการณ์ทั้งหลาย..เป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่มีบุคคลตัวตนใดๆมาควบคุมบงการ ปัญญาขั้นนี้ เรียกรวมๆว่า เห็นไตรลักษณ์ เห็นไตรลักษณ์เมื่อไหร่ ก็เรียกว่าเจริญวิปัสสนาเมื่อนั้น ปัญญาขั้นต่อไป ก็จะเป็นปัญญาระดับบรรลุมรรคผลนะ พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล ตอบโจทย์ ๙ ธันวาคม ๒๕๖๓