#นิมฺมโลตอบโจทย์ #ศีล5ข้อไหนบาปที่สุด #ระวังการกระทำ #ระวังวาจา ??? #ถาม: ศีล ๕ ทำผิดข้อไหนบาปที่สุด? #ตอบ: ถามอย่างนี้ คือถามในแง่ความเห็น เพราะว่าถ้าจะตอบให้ตรงจริง ๆ ถ้าจะอ้างพุทธภาษิต พระพุทธเจ้าไม่ได้ตอบเอาไว้ มีแต่ชี้โทษของ ๕ ข้อ เพราะฉะนั้น ถ้าใครจะตัดสินว่าข้อนั้นถูก ข้อนี้มีโทษมากที่สุด ให้วงเล็บไว้ด้วยว่า.. เป็นความเห็นส่วนตัว ส่วนใหญ่จะบอกว่าข้อ ๕ เพราะว่า พอเมาแล้วจะไปผิดข้ออื่น ๆ ได้หมดเลย บางทีก็มีคนแย้ง เช่น ทำผิดข้อ ๑ คือไปฆ่าเขา ก็สามารถจะไปผิดข้ออื่นได้ด้วย ฆ่าแล้วเขามาถามว่า “ฆ่ารึเปล่า?”.. “ไม่ได้ฆ่า” โกหก.. ก็ผิดอีกข้อหนึ่งแล้ว ไหน ๆ ฆ่าแล้วก็เอาทรัพย์สินของเขาไปด้วย อำพรางคดี อย่างนี้ก็ได้ ใช่ไหม? แล้วก็ผิดลูกผิดเมียของเขาด้วยต่อไป เพียงผิดข้อหนึ่งก็ไปผิดข้ออื่น ๆ ต่อไปได้เรื่อย ๆ เพราะฉะนั้น ถ้าจะอ้างว่าผิดข้อ ๕ แล้วทำให้ผิดข้ออื่นได้ มันก็จริงอยู่ แต่บางคนก็แย้งว่า ผิดข้อ ๕ เช่น ดื่มเหล้าไม่ได้ผิดกฏหมาย แต่ฆ่าคนผิดกฏหมาย เพราะฉะนั้น ศีลทั้ง ๕ ข้อ คงไม่ต้องไปเถียงหรอกว่า ข้อไหนผิดมากกว่าข้อไหน? หรือว่าทำข้อไหนแล้วมันจะเลวร้ายกว่าข้อไหน? คือมันเลวทุกข้อ ถ้าจะประเมิน… การทำผิดศีลข้อ ๑ ทำให้ชีวิตของผู้ถูกกระทำขาดหายไปเลย ดูในแง่นี้แล้ว ข้อ ๑ น่าจะผิดมากกว่า ผิดในแง่ของข้อมุสาวาท (ข้อ ๔) ก็มีพุทธพจน์ที่สอนพระราหุล.. ครั้งหนึ่งพระพุทธเจ้าสอนพระราหุล ด้วยการคว่ำภาชนะน้ำ ถามพระราหุลว่า “น้ำในภาชนะนี้ยังเหลืออยู่ไหม?” พระราหุลตอบว่า “ถ้าจะว่าไปแล้ว ไม่เหลือแล้ว ถ้าจะเหลือก็คือ “เหลือเล็ก ๆ น้อย ๆ” ถ้าโดยโวหาร คือ “หมดแล้ว” พระพุทธเจ้าก็ตรัสว่า “นั่นล่ะ คนที่โกหกทั้ง ๆ ที่รู้ จะไม่มีบาปอกุศลอะไรเลยที่เขาจะไม่ทำ”.. ถ้าพวกเรามองในแง่นี้ ข้อ ๔ ก็ดูจะร้ายแรง เพราะฉะนั้นจริง ๆ แล้ว ไม่ควรจะทำผิดศีลสักข้อ ถ้าทำข้อที่ ๑ ก็ดูความรุนแรง ในการผิดของแต่ละข้อว่า มันรุนแรงแค่ไหน? มันร้ายกาจแต่ไหน? มันเจือด้วยกิเลสมากน้อยแค่ไหน? ส่งพลังในการกระทำ ในการพยายามวางแผนซับซ้อนแค่ไหน? มีเจือด้วยกิเลสมากน้อยแค่ไหน? ก็ดูไปตามกระทำเป็นกรณี ๆ ไป ข้อ ๑ ก็รุนแรงในแง่ที่ว่า ตัดชีวิตเขาไปเลย ข้อ ๒ ก็สร้างความแค้น สร้างเวรให้กับผู้ที่ได้รับกระทำ คือเขาถูกลักขโมย หรือทำให้ทรัพย์ของเขาเสียหายไป เขาก็มีเวลาที่จะมาล้างแค้นเราอยู่ ก็เสียหายในแง่ที่ว่า..เขาอาจจะมาล้างแค้นเราได้ อาจจะทำให้ชีวิตเราเองเสียไปในอนาคต ก็ดูเสียหายเหมือนกัน ผิดลูกผิดเมีย (ข้อ ๓) รู้สึกว่า เจ็บแค้นมาก ของรักของหวงของใครเนี่ยนะ “ฆ่าซะดีกว่า” บางคนคิดอย่างนี้ ฆ่าให้ตายยังดีกว่ามาทำให้เจ็บแค้น ด้วยการทำลายของรักหรือคนรัก ก็ดูน่าเดือดร้อนใจไม่แพ้กัน แต่ถ้ายึดตามพุทธพจน์แล้วคือ ถ้าใครโกหกทั้ง ๆ ที่รู้ แม้แต่เล็ก ๆ น้อย ๆ ข้อโกหกนี้แหละรู้สึกว่า.. จะเป็นตัวยืนยันว่าคนนั้นเลวจริง โกหกทั้ง ๆ ที่รู้ มันจะสามารถ ทำให้ทำผิดอกุศลอะไรก็ได้ ถ้ายึดตามอนันตริยกรรม อนันตริยกรรมจะมีแต่เรื่องที่ว่า “ฆ่า” ก็ดูจะเป็นข้อ ๑ มีการฆ่าพระอรหันต์ มีการทำร้ายพระพุทธเจ้าให้พระโลหิตห้อ เป็นเรื่องของข้อ ๑ ฆ่าพ่อฆ่าแม่ อะไรอย่างนี้นะ ก็เป็นเรื่องของข้อ ๑ การฆ่าก็เป็นเหตุให้เกิดอนันตริยกรรม ถ้าโกหก (ข้อ ๔) โกหกก็เป็นการพูด รวมถึงพูดส่อเสียดให้แตกแยก พูดให้ร้ายกัน ทำให้ฝั่งนี้เกลียดฝั่งนี้ แตกสามัคคีกัน การทำให้สงฆ์แตกสามัคคี ก็เป็นอนันตริยกรรม เพราะฉะนั้น พูดไม่ดีก็ทำอนันตริยกรรมให้กับตัวเองได้ ก็ดูเหมือนว่าสองข้อนี้ (ข้อ ๑ และข้อ ๔) จะเป็นสองข้อที่น่าระวังเอาไว้ให้มาก เพราะเป็นเหตุให้เกิดอกุศล และเกิดโทษให้กับตนเองได้มาก รวมแล้วก็คือ.. “ระวังการกระทำ และระวังวาจา” ***มรรคมีองค์ ๘ ในหมวดของศีล จะขึ้นด้วยสัมมาวาจาก่อน แล้วสัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ รวมแล้วก็คือว่า..ต้องระวังทุกข้อ!! สัมมาสติเป็นตัวแทนของการรักษาสติเอาไว้ ก็คืออย่าไปเสพสิ่งมึนเมาให้ขาดสติ รวมแล้วก็คือว่า ระวังทุกข้อ!*** พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากตอบปัญหาธรรม รายการคนตัวเบา EP.72 ลิงค์รายการ https://www.youtube.com/watch?v=DG-Ruj8NHNQ (นาทีที่ 7.50-13.34)