#นิมฺมโลตอบโจทย์ ๑๓๔
??
#ถาม : เราจะมีวิธีการสำรวจตัวเองอย่างไรครับ ว่าเราพร้อมที่จะบวชพระเพื่อมุ่งความเพียรในการภาวนาแล้ว?
#ตอบ : ถ้าจะให้สำรวจตัวเอง..มันก็หาสูตรสำเร็จตายตัวยากอยู่นะ
ดูอย่างพระพุทธเจ้า เมื่อครั้งเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ พระองค์พบนิมิตทั้ง ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ จึงเสด็จออกบรรพชา
พระสารีบุตรกับพระโมคคัลลานะ เมื่อครั้งเป็นอุปติสสะกับโกลิตะ ดูมหรสพแล้วสลดใจว่า ทุกคน..ทั้งผู้แสดงและผู้ชม..อีกไม่ถึง ๑๐๐ ปีก็ต้องตาย ก็คิดออกบวชแสวงหาโมกขธรรม
พระมหากัสสปะ ก่อนบวชชื่อว่าปิปผลิมาณพ ไม่มีความยินดีในชีวิตครองเรือน แต่ก็ยอมแต่งงานกับนางภัททกาปิลานี เพียงเพื่อทำตามความประสงค์ของพ่อแม่ แต่งงานแล้วก็ไม่เคยถูกเนื้อต้องตัวกัน กระทั่งพ่อแม่ตายก็สละเรือนออกบวชด้วยกันทั้งคู่
พระอานนท์ ออกบวชตามมติในที่ประชุมเจ้าศากยะ ที่พระเจ้าสุทโธทนะทรงขอให้บรรดาเจ้าศากยะยลเจ้าชายออกบวชตามเสด็จพระพุทธเจ้าครอบครัวละหนึ่งองค์
พระนันทะ ออกบวชแบบไม่เต็มใจ แต่ก็บรรลุอรหัตตผลได้ ด้วยอุบายการสอนของพระพุทธเจ้า
พระจูฬปันถกะ ออกบวชตามการสนับสนุนของพระพี่ชาย แต่ท่องมนต์ไม่ได้ พระพี่ชายก็ไล่กลับบ้าน อาศัยอุบายการสอนของพระพุทธเจ้า ท่านก็ได้บรรลุอรหัตผล
จึงเห็นได้ว่า ความพร้อมในการออกบวชของแต่ละท่านนั้นต่างกัน ความสำคัญอยู่ที่ว่า..บวชแล้วมีใครเป็นอาจารย์ และเมื่อได้อาจารย์ดีแล้ว..เชื่อฟังและปฏิบัติตามคำสั่งสอนของท่านหรือไม่
พระเทวทัต ออกบวชรุ่นเดียวกันกับพระอานนท์ แต่มีความมักใหญ่ ไม่เชื่อฟังพระพุทธเจ้า ยุยงให้พระเจ้าอชาตศัตรูทำปิตุฆาต และพยายามประทุษร้ายพระพุทธองค์ จนถึงทำสังฆเภท สุดท้ายก็ถูกธรณีสูบ ออกบวชมาหาเรื่องทำอนันตริยกรรมแท้ๆ
เห็นพระเทวทัตเป็นตัวอย่างเช่นนี้แล้ว ก็รู้สึกว่า แทนที่จะหาข้อดีในตนเพื่อตอบคำถามว่าเราพร้อมบวชหรือยัง ก็มาสำรวจข้อเสียที่พึงระวังสำหรับนักบวชและผู้ที่ประสงค์จะบวช..จะดีกว่าไหม?
ผู้ที่จะบวช (รวมทั้งผู้ที่บวชแล้วด้วย) ลองสำรวจดูว่า มีสิ่งเหล่านี้อยู่ในตนบ้างหรือไม่ คือ
๑. ความมักใหญ่ เพราะบวชแล้วชาวบ้านจะเคารพนับไหว้ ถ้ามีความมักใหญ่ก็ยิ่งถือตัวทะนงตน ยิ่งบวชนานก็ยิ่งมีโอกาสเจ้ายศเจ้าอย่าง เปิดทางให้ความเสียหายเข้ามาสู่ชีวิต
๒. ความมักมาก เมื่อได้ลาภสักการะก็หลงมัวเมา สะสม ถ้าพลาดไปแสวงหาในทางที่ผิดก็ยิ่งมีโทษหนัก
๓. ว่ายากสอนยาก เชื่อในความคิดเห็นของตนเองแบบหัวรุนแรง ก็อาจเป็นเหตุให้เกิดการทะเลาะเบาะแว้งกันในหมู่คณะ เมื่อมีใครปรารถนาดีมาตักเตือนก็พาลมองไปว่าเขาเป็นศัตรู
วัดต่างๆ ที่มีระเบียบให้ผู้ขอบวชต้องไปถือศีลแปดที่วัดก่อนบวชระยะหนึ่งนั้น ส่วนหนึ่งก็เพื่อจะดูว่าผู้นั้นมีความประพฤติเสียหายเหล่านี้บ้างหรือไม่ ถ้ามีแม้เพียงข้อใดข้อหนึ่ง ก็อาจจะพิจารณาไม่ให้บวช
ความมักใหญ่ และ ความมักมาก ผู้อื่นอาจจะเห็นกันยากหน่อย บางทีมันค่อยๆ โผล่มาตอนบวชนานแล้ว ยิ่งถ้ามีความว่ายากสอนยากเข้ามาสำทับด้วย ก็ยิ่งไปกันใหญ่ การบวช..แทนที่จะได้บุญกุศล มาภาวนาเพื่อมรรคผลพ้นทุกข์ กลับกลายเป็นสร้างทางไปอบาย
ขอย้ำว่า ทั้งหมดนี้ก็เป็นเพียงความเห็นของอาตมาเท่านั้น อาจจะยังบกพร่องอยู่ก็ได้
สุดท้าย หาอาจารย์ให้ได้ เลือกอาจารย์ให้ดี จะมีคำตอบเอง
๔ ตุลาคม ๒๕๖๑