#นิมฺมโลตอบโจทย์ #ขึ้นวิปัสสนา #วิปัสสนูปกิเลส #ถาม : ผมปฎิบัติภาวนามาหลายปี เห็น “เกิด-ดับ” ของสภาวะธรรม แต่ไม่เคยเห็น “วิปัสสนูปกิเลส” เลย! คำถามคิอว่า.. ผมขึ้นวิปัสสนาแล้ว หรือยังครับ? #ตอบ : เห็นเกิดดับเหรอ? เวลาคนภาวนาในแง่การดูจิตเนี่ยนะ “วิปัสสนูปกิเลส” ที่คนดูจิตจะเกิด.. บางทีจะเป็น “โอภาส” คือเวลามีสติเห็นกิเลสแล้วเนี่ย พอกิเลสดับแล้วจะสว่าง! กิเลสเกิดขึ้นมา มีสติรู้ทันนะ!.. กิเลสดับ! ไอ้ตอนมีสติรู้เนี่ย มันจะสว่าง พอสว่างแล้วเนี่ย บางทีสว่างอยู่ข้างหน้าอย่างนี้ แล้วประคองความสว่างเอาไว้ แล้วคิดว่า..’ดี’ คิดว่า..’สว่างนี้..ดี’ อาจจะไม่คิดถึงขนาดว่า “เกิดมรรคผล” แต่เห็นว่าดี แล้วประคองไว้เนี่ยนะ อันนี้อยู่ในแนวที่จะเป็น”วิปัสสนูปกิเลส” วิปัสสนูปกิเลสเนี่ย จะเกิดขึ้นต่อเมื่อเราเจริญวิปัสสนาแล้ว! การที่เห็น.. เมื่อกี้มีกิเลส กิเลสดับไป แล้วสว่างเนี่ยนะ ก็คือ เจริญวิปัสสนาแล้วนะ เห็นว่า เมื่อกี้มี..แล้วดับไป..แล้วสว่าง ถ้ามันเป็นอย่างนี้นะ! แล้วส่วนใหญ่จะเป็นอย่างนี้นะ คือ “สว่าง” แล้วชอบใจ พอใจ ประคองเอาไว้ แล้วคิดว่า.. ‘ใจฉัน ตอนนี้สว่างไสวดี ดีเหลือเกิน เหมือนไม่มีกิเลสเลย’ พอเหมือนไม่มีกิเลสเลยเนี่ยนะ มันคล้ายๆ กับว่า.. ถ้าโน้มน้อมในแง่ที่ว่า “เราคงจะได้มรรคผลขั้นใดขั้นหนึ่ง” อันนี้นะเต็มตัว!.. เป็นวิปัสสนูปกิเลสเต็มตัว แต่ถ้าประมาณว่า.. มัน “ดี” ก็อยู่ในแนวที่จะเป็นวิปัสสนูปกิเลสได้ คือ ตีความไปได้ว่า มันก็คือ.. เห็นว่า “ดี” ไม่เห็นว่า.. มันยังมีการประคองอยู่ ไม่เห็นว่า.. มีการแทรกแซงอยู่ คือ ไม่เห็นสภาวะต่อ ในแง่ที่ว่าจะไปเจริญปัญญาอะไร หรือว่า.. ไม่ก้าวหน้าไปในทางเกิดปัญญา กลายเป็นพอใจในความสว่างนั้น แล้วก็ประคองเอาไว้ เป็นอย่างนั้นหรือเปล่า? แล้วลองไปสังเกตดู! ถ้าเกิดแล้วบางทีไม่รู้ตัวนะ บางทีไม่รู้หรอก แต่ประคองอยู่ สังเกตดูแล้วกัน!! พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากตอบปัญหาธรรม รายการธรรมะสว่างใจ ออกอากาศวันที่ ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕ ลิงค์รายการ https://youtu.be/IaZuA5EEnhc?t=3735 (นาทีที่ 1:02:15 – 1:04:55)