#นิมฺมโลตอบโจทย์ ๑๖๐
??
#ถาม : หากโดยปกติแล้วเราทำกรรมฐานเดินจงกรมและนั่งดูร่างกาย แต่เราจะมาใช้ “พุทโธ” เป็นวิหารธรรม แล้วดูจิตในระหว่างวัน สมควรทำหรือไม่คะ? หรือในระหว่างวันแค่มีวิหารธรรมเป็นกิจวัตรที่เราทำแทน เช่นกวาดบ้าน ล้างห้องน้ำ ขับรถ เดิน ยืน นั่ง นอน อยู่ ก็รู้ทันที่จิตมันไหล และเพ่ง แล้วก็กลับมารู้ว่าเราทำอะไรอยู่คะ?
#ตอบ : อาตมาไม่ถนัดบริกรรม “พุทโธ” เวลาที่ภาวนาในชีวิตประจำวันนะ
ในระหว่างวัน “กายเคลื่อนไหว มีใจรู้” อย่างนี้น่าจะง่ายกว่านะ เพราะมันเข้ากันได้กับกิจกรรมที่ทำ จะกวาดบ้าน ล้างห้องน้ำ ฯลฯ โดยก็เคลื่อนไหวอยู่กับงานนั้น จะเรียกว่า “ใช้งานที่กำลังทำ” เป็นที่อยู่ของจิตก็ได้ พอจิตมันเผลอไปก็รู้ทัน แล้วก็มารู้ที่งานที่กำลังทำนั้นต่อ เพื่อดูจิตที่เผลอไปอีก
มันอาจจะเผลอไปเพ่งในงานนั้นก็ได้นะ ก็รู้ไปตามที่มันเป็น
“งานที่กำลังทำ” หรือ “กายที่กำลังเคลื่อนไหว” เป็นเพียงที่อยู่ชั่วคราวนะ ยังไม่ใช่ “วิหารธรรม”
เพราะวิหารธรรมในการเจริญสติปัฏฐานมีอยู่ ๔ เท่านั้น คือ กาย, เวทนา, จิต และ ธรรม
ในกรณีนี้ เรามีจิตเป็นวิหารธรรม เพราะอาศัย”งานที่กำลังทำ” หรือ “กายที่กำลังเคลื่อนไหว” เป็นที่อยู่ชั่วคราว เพื่อดูจิตที่มันผิดไปจากนี้
แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะดูจิตอย่างเดียว ถ้าเวทนาชัดก็ดูเวทนาได้
พูดภาษาชาวบ้านง่ายๆ ก็คือ สุขก็รู้ ทุกข์ก็รู้ ดีก็รู้ ร้ายก็รู้
ดูบ่อยๆ จะเห็นว่า จิตมันเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เดี๋ยวสุข เดี๋ยวทุกข์ เดี๋ยวดี เดี๋ยวร้าย โลภโกรธหลงมีอยู่ชั่วคราว สติก็ชั่วคราว ทุกอย่างที่เกิดมาอยู่ชั่วคราวแล้วก็หายไป
๑๗ เมษายน ๒๕๖๒
