#นิมฺมโลตอบโจทย์ #กิเลสมีหลายระดับ #ถาม : “ดับกรรม สิ้นกรรม” ต้องปฏิบัตินานแค่ไหน? #ตอบ : บอกไม่ได้ ยิ่งอยากให้เร็ว จะยิ่งนาน เพราะว่าแค่ความอยากที่มีอยู่ก็ไม่เห็น มันขึ้นอยู่กับว่า.. เห็นกิเลสไหม? เห็นกิเลสได้เร็วไหม? เห็นกิเลสตัวละเอียดไหม? กิเลสมีหลายระดับนะ – กิเลสอย่างหยาบ – กิเลสอย่างกลาง – กิเลสอย่างละเอียด กิเลสอย่างหยาบ ๆ “โลภ โกรธ หลง” ที่มันทำให้ผิดศีล ..เห็นไหม? ถ้าไม่เห็น ..ก็ทำ “อกุศลกรรม” ต่อไป กิเลสอย่างกลาง คือ “นิวรณ์ทั้ง ๕” เห็นบ้างไหม? ถ้าไม่เห็น ก็ทำสมาธิไม่สงบ สมถะก็ไม่ได้ ไม่เห็นไอ้ตัวนิวรณ์ทั้ง ๕ แล้ววิปัสสนาก็เกิดยาก มันกลายเป็นว่าถูกกลุ้มรุม ด้วยความฟุ้งซ่านในรูปแบบต่าง ๆ ๕ แบบ กิเลสอย่างละเอียด คือ “กิเลสระดับอนุสัย” หรือว่า “สังโยชน์ต่าง ๆ” มันเห็นแล้ว ก็ละได้บ้างไหม? คือถ้ายังมีกิเลสอยู่ มันไม่ดับกรรม ไม่สิ้นกรรมหรอก มันก็ยังมีเจตนาในการกระทำต่าง ๆ ตรงนี้เขาเรียกว่า “สร้างภพ” มีเจตนาเมื่อไหร่ ก็..สร้างภพ (สร้างภพในที่นี้ คือ กรรมภพ) คือ ทำกรรมอยู่นั่นเอง มีตัณหา – มีอุปาทาน – มีภพ มีภพ ก็มีชาติ ..เกิด ..เกิดอยู่เรื่อย มีเกิด ก็มีตาย ก็เรียกว่า จะให้ดับกรรม สิ้นกรรม ต้องมาเรียนรู้ตัวต้นเหตุ ก็คือตัวกิเลสต่าง ๆ ตัวหลักในอริยสัจ ๔ พระองค์ตรัสไว้ง่าย ๆ ก็คือ เอาตัวเดียว ก็คือ “ตัณหา “ แต่ตัณหาพอแจกแจงมาก็คือมี – กามตัณหา – ภวตัณหา – วิภวตัณหา “กามตัณหา” คือ อยากได้รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสต่าง ๆ มาสนอง สนองความต้องการของตัวเอง ก็เป็นกามตัณหา “ภวตัณหา” คือ อยากเป็น อย่างแบบคนทั่วไป คือ อยากเป็นนั่น อยากเป็นนี่ อยากเป็นตำแหน่งนั้น ตำแหน่งนี้ อยากเป็นนายก อยากเป็นส.ส. หรือ อยากเป็นสามีคนนี้ ประมาณอย่างนี้นะ … “อยากเป็น” “วิภวตัณหา” คือ อยากที่จะไม่เป็น พอเป็นแล้ว ก็อยากไม่เป็น กำลังเป็นอย่างนี้อยู่ ก็ไม่อยากเป็น เป็นฆราวาสอยู่ ไม่อยากเป็นฆราวาสแล้ว อยากเป็นพระ พอบวชพระเสร็จ ไม่อยากเป็นพระแล้ว อยากเป็นฆราวาส ก็มีวิภวตัณหา คือ ไม่พอใจในที่ตัวเองเป็นอยู่ อันนี้ว่าแบบง่าย ๆ คร่าว ๆ แต่ถ้าโดยละเอียดมันเป็นสภาวะอีกแบบหนึ่ง คือ “ภวตัณหา” จะเป็น อยากได้ภพ ที่เป็น “รูปภพ” ส่วน “วิภวตัณหา” คือ อยากจะพ้นจากรูปภพนั้นไป กลายเป็น “อรูปภพ” คือ ก็ยังวนเวียนอยู่ในสังสารวัฏอยู่นั่นเอง สรุปแล้วก็คือ ถ้าอยากจะดับกรรม สิ้นกรรม ตามที่ถามมา ให้มาเรียนรู้ตัวเหตุที่มันไม่ดับไม่สิ้นนี่แหละ ก็คือตัวตัณหา หรือกิเลสต่าง ๆ จนกว่าจะหมดกิเลสนั่นล่ะ จึงจะดับกรรมได้ พระอาจารย์กฤช นิมฺมโล เรียบเรียงจากตอบปัญหาธรรม รายการธรรมะสว่างใจ ออกอากาศวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕ ลิงค์รายการ https://www.youtube.com/watch?v=CRTCdycGtXM (นาทีที่ 59.42 – 1:03:40)